Πριν από ένα μήνα είχα παρευρεθεί στην κηδεία του πατέρα μιας παλιάς συναδέλφου από τη Σχολή Μωραΐτη, που τώρα όμως εργάζεται αλλού. Η κηδεία έγινε σε ένα δυσπρόσιτο χωριό της Βοιωτίας και είναι κατανοητό ότι δεν παραβρέθηκαν οι προϊστάμενοί της, αλλά έστειλαν δύο στεφάνια. Παρόλο που σε αυτήν την υπηρεσία εργάζεται λιγότερο από 18 μήνες οι νέοι της προϊστάμενοι αισθάνθηκαν την ανάγκη να στείλουν τα στεφάνια και επιπλέον της έδωσαν μια εβδομάδα άδεια. Η συνάδελφος μού έδειξε τα στεφάνια με δικαιολογημένη υπερηφάνεια και συγκίνηση, γιατί ένιωσε ότι στην εργασία της έχει την αναγνώριση που θέλει να έχει και που της αξίζει.

Την Πέμπτη κηδεύτηκε στο Α νεκροταφείο της Αθήνας ο πατέρας άλλης συναδέλφου, που διδάσκει στη Σχολή Μωραΐτη τα τελευταία 24 χρόνια και έχει την αγάπη και την εκτίμηση όλων των συναδέλφων της. Αυτή τη φορά η κηδεία έγινε στο κέντρο της Αθήνας και θα ήταν πολύ πιο εύκολο για τον καθένα να έρθει. Από τη διεύθυνση της Σχολής Μωραΐτη όμως δεν εμφανίστηκε κανείς και μάταια διάβασα όλα τα στεφάνια. Η Σχολή Μωραΐτη παντελώς απούσα. Ο αδελφός της συναδέλφου διαμένει μόνιμα στη Νορβηγία και οι εργοδότες του βρίσκονται στη Νορβηγία και στο Κουβέιτ, αλλά η απόσταση δεν τους εμπόδισε να συμμετάσχουν στο πένθος με όποιο τρόπο μπορούσαν. Είμαι βέβαιος πως η συνάδελφος ενημέρωσε τη διευθύντρια του γυμνασίου για το θάνατο του πατέρα της, για να δικαιολογήσει την απουσία της. Ούτε εκείνη όμως, ούτε άλλος από την τριμελή διεύθυνση του γυμνασίου εμφανίστηκε στην κηδεία. Και επιπλέον υποθέτω ότι δεν ενημέρωσαν συναδέλφους, από φόβο μήπως τους ζητήσει κανείς άδεια, για να έρθει στην κηδεία.

Σε αυτές τις περιπτώσεις όμως του μεγάλου πένθους έχει κανείς ανάγκη τη συμπαράσταση των ανθρώπων, που βλέπει κάθε μέρα και περνάει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του μαζί τους. Από την άλλη έχει ανάγκη να νιώσει και να δείξει και στους οικείους του ότι στη δουλειά του τον υπολογίζουν ως άνθρωπο και δεν του φέρνονται με αδιαφορία και περιφρόνηση.

Τα χρόνια που ήμουν διευθυντής του γυμνασίου είχα μόνιμα στο συρτάρι του γραφείου μου μία σκούρα γραβάτα και πήγαινα σε όλες τις κηδείες που συνδέονταν με κάποιο τρόπο με τα παιδιά και τους στενούς συγγενείς τους, τους εκπαιδευτικούς και τους στενούς συγγενείς τους και τους υπαλλήλους του Σχολείου. Και το θεωρούσα αυτό ως υπέρτατό μου καθήκον. Να είμαι παρών και να ξέρουν ότι είμαι κοντά τους και τους νοιάζομαι ειλικρινά και ουσιαστικά.

Μερικές φορές η απουσία των ζωντανών είναι πιο οδυνηρή από την απουσία των νεκρών. Φαίνεται όμως πως για τη Σχολή Μωραΐτη ο δρόμος της αναλγησίας είναι  χωρίς επιστροφή.

Η οικονομική κρίση συχνά χρησιμοποιείται ως άλλοθι σε πολλές περιπτώσεις. Αλλά σε αυτήν ειδικά την περίπτωση φταίει  η κρίση των αξιών.