Η «Άλλη Μοίρα» του Νίκου Παπαδόπουλου

Ο Νίκος Παπαδόπουλος με προσκάλεσε να παρουσιάσω την ποιητική του συλλογή «Άλλη Μοίρα» τη Δευτέρα, 29 Ιανουαρίου 2018, στο Ζοο. Το κείμενο που ακολουθεί είναι από την παρουσίαση.

Πριν λίγες μέρες, όταν ο Νίκος Παπαδόπουλος ετοίμαζε την πρόσκληση για την παρουσίαση της «Άλλης Μοίρας» μου πρότεινε να με αναφέρει ως φιλόλογο. Του είπα βιαστικά όχι και διέκοψα απότομα την επικοινωνία. Πάντα θεωρούσα ότι το «φιλόλογος» δεν είναι ειδικότητα, αλλά είδος ανθρώπου. Είδος τρομακτικό και τρομοκρατικό. Το σκέφτηκα μερικές μέρες και μετά του είπα: «γράψε φιλόλογος». Γιατί δεν έχω το κουράγιο και τον χρόνο, για να παλέψω και να διεκδικήσω μια «άλλη μοίρα». Μπορώ ίσως, με πολλά ίσως, να μιλήσω για την «άλλη μοίρα» του Νίκου κινδυνεύοντας πάντα να υποπέσω σε έναν πατερναλισμό, μια και ο φιλόλογος είναι ο κατεξοχήν πατέρας.

Ο Νίκος Παπαδόπουλος συναντάει τη μοίρα του που:

«Ζει σε αδράχτια μοιράζει κομμάτια

Και πνίγει τα δάκρυα

Στ´ αμόνι».

Λοιδορεί και περιφρονεί αυτή τη μοίρα:

« Η δική μας η μοίρα

Λιμανιού η ξεφτίλα

Δε θα αλλάξει σαν κάποιων

Φτωχών

Η δική μας η μοίρα

Μια θαλάσσια αλμύρα

Θα ξεβράζει καημό

Ξενυχτιών»

Αναγνωρίζει τον εαυτό του ανάμεσα σε άλλους:

«Κολασμένοι της γης διορισμένοι εξ αρχής

Απ´ τη Μοίρα

Τη θεά των θεών μια μαμά των πολλών

Που δεν οίδα»

Θέλει με κάθε τρόπο να ξεφύγει από αυτή τη μοίρα. Αλλά ο τρόπος είναι τελικά ένας και μοναδικός:

«Ανοίγει την πόρτα αλλάζει πια ρότα

Γυρίζει την πλάτη

Γλιτώνει

Γεννιέται και πάλι και μέσα στην πάλη

Θυμώνει και

Δεν πληρώνει

Ζητάει και πάλι να ζήσει τη ζάλη

Αγαπάει μα

Δε ματώνει».

Ο στίχος του Νίκου Παπαδόπουλου θυμίζει ρυθμό στοχαστικού πολυβόλου. Χωρίς στίξη, με μέτρο και ομοιοκαταληξία. Όχι από πίστη και εμμονή σε μια παράδοση, αλλά γιατί ο ήχος του πολυβόλου έχει και μέτρο και ο οικαταληξία, όταν στοχάζεται με ριπές.

«Τα ποιήματά μου δε μου άρεσαν ποτέ

Όχι βέβαια ότι προσπάθησα ποτέ να τα κάνω να μου αρέσουν

Ούτε και ότι έγραψα ποτέ

Ποιήματα – με χορδές

Ορδές λέξεων και φράσεων

Που κατακλύζουν τον εγκέφαλο ενός νοητού αναγνώστη»

Το ποιητικό του ύφος απέχει πολύ από την καλλιέπεια. Ας λέει ο ίδιος ότι τα ποιήματά του δεν του άρεσαν ποτέ. Στο ύφος αυτό, στον στίχο αυτό έχει φτάσει από καθαρή επιλογή:

«Η πένα ακονίζει τις λόγχες, θυμίζει

Παλιά γνώριμη μελωδία

Που θέλει να φέρει στο νου που υποφέρει

Την πρώτη αλήθεια

Με βία»

Από αυτή την πένα που ακονίζει τις λόγχες θα προκύψει η άλλη μοίρα, που τελικά μπορεί να μην είναι μόνο η άλλη μοίρα του Νίκου Παπαδόπουλου, αλλά όλων μας.

«Η δική μας λεπίδα

Αλλού ηλίου αψίδα

Θα εκτελέσει ένα κράτος

Αστών

Ατσαλένια η ασπίδα

Ημετέρα ελπίδα

Για ν´ αλλάξουμε ρου

Στρεβλωτικό»

Η άλλη μοίρα όμως δεν συγκρούεται μόνο με τις κοινωνικές και πολιτικές νόρμες. Δεν οδηγεί μόνο σε μια κοινωνική και πολιτική αναγέννηση. Χρειάζεται να επουλώσει και παλιά τραύματα της ψυχής και της καρδιάς.

«Δώσ´ μου ένα σ´ αγαπώ

Λιγάκι και ορθοποδώ

Και συνεχίζω

……..

Και ξαναδώσ´ μου αναπνοή

Μες στης καρδιάς τη συνοχή

Να μ´ αγαπήσω

………

Να ξαναστήσω μια ζωή

Ανθρώπινη και αληθινή

Με μια μαγεία

Μια κινησούλα τόσο απλή