Ο σεξισμός, η ομοφοβία, ο ρατσισμός, ο κοινωνικός αποκλεισμός και κάθε είδους διακρίσεις συχνά οφείλονται σε έλλειψη παιδείας και εγκλωβισμό σε στερεοτυπικές παγίδες. Οι εκπαιδευτικοί έχουμε υποχρέωση να διαπαιδαγωγήσουμε τα παιδιά, ώστε να εξασφαλίσουμε σε αυτά περιβάλλον αλληλοσεβασμού και ανεκτικότητας, περιβάλλον που περιλαμβάνει όλη τη σχολική κοινότητα, χωρίς αποκλεισμούς και περιθωριοποιήσεις. Η διαπαιδαγώγηση είναι διαρκής, γιατί τα παιδιά βομβαρδίζονται συνεχώς από τις προκαταλήψεις και τις στενοκέφαλες αντιλήψεις κάποιων πολιτικών, στρατιωτικών, δημοσιογράφων, αθλητών, καλλιτεχνών και, δυστυχώς,  κάποιων ελάχιστων εκπαιδευτικών.

Βεβαίως, όσο και να προσπαθούμε, δεν θα εξοβελίσουμε τελείως τα σεξιστικά, ομοφοβικά, ρατσιστικά σχόλια, ούτε θα εξαφανίσουμε το μπούλινγκ. Όπως, όμως είχα πει σε προηγούμενο

κείμενο, είναι απαραίτητο να διαπαιδαγωγηθεί η πλειοψηφία έτσι, ώστε να αντιτάσσεται σε κάθε μειωτικό, προσβλητικό σχόλιο και σε κάθε προσπάθεια για μπούλινγκ. Αυτές και κυρίως αυτοί που κάνουν τα προσβλητικά σχόλια και επιδίδονται σε μπούλινγκ θα πρέπει να μη βρίσκουν ανταπόκριση από την ομήγυρη, θα πρέπει να μην έχουν την επιδοκιμασία των ακροατών και των θεατών, αλλά να εισπράττουν έντονη αποδοκιμασία. Μόνον έτσι δεν θα τολμούν να επιδίδονται σε λόγια και πράξεις που δηλητηριάζουν το περιβάλλον τους.

Είμαι βέβαιος πως η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών αποτελείται από γυναίκες φεμινίστριες και σίγουρα υπάρχουν και άντρες φεμινιστές. Παρά τα σεξουαλικού χαρακτήρα σχόλια που απευθύνονται εναντίον τους, ότι στερούνται το σεξ ή το καλό σεξ, στο οποίο φαντασιακά  επιδίδονται όσοι κάνουν τα σχόλια, θα πρέπει αυτά τα σχόλια να μη πτοούν τη φεμινιστική πλειοψηφία των εκπαιδευτικών. Αντίθετα θα πρέπει αυτές/οί οι εκπαιδευτικοί να συνεννοηθούν μεταξύ τους και να αναλάβουν ομαδική δράση.

Παρόλο που αυτά που λέω ίσως ακούγονται πολύ πατερναλιστικά, έχω να κάνω μια πολύ συγκεκριμένη πρόταση, με την οποία ίσως διαφωνήσουν κάποιοι/οιες διευθυντές/τριες σχολείων, αλλά πρέπει να καμφθούν από την επιμονή των εκπαιδευτικών.

Η πρότασή μου στοχεύει στην τελευταία τάξη γυμνασίων και λυκείων. Αφού γίνουν κάποιες ομιλίες από εκπαιδευτικούς ή προσκεκλημένους/ες ομιλητές/τριες στην αίθουσα συγκεντρώσεων που θα προετοιμάσουν το κλίμα, να προταθεί στα παιδιά να διαμορφώσουν ένα σύντομο κείμενο με βασικές αρχές ισότητας, σεβασμού και ανεκτικότητας προς κάθε άτομο ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, εθνότητα, σεξουαλικό προσανατολισμό, θρησκεία, σωματική διάπλαση και αρτιμέλεια, κλίση ή απόκλιση, κοινωνική ή οικονομική κατάσταση.

Καλό θα είναι όλα αυτά να προκύπτουν από προτάσεις των παιδιών, ίσως με τα κατάλληλα ερεθίσματα από την πλευρά των εκπαιδευτικών. Καλό επίσης είναι να μην περιλαμβάνονται διακηρύξεις περί φιλοπατρίας και θρησκευτικής ευσέβειας, που τελικώς έχουν διαχωριστικό χαρακτήρα, ούτε να περιέχουν υποσχέσεις κατασταλτικού χαρακτήρα, που αφορούν την εμφάνιση, την επιμέλεια και την πειθαρχία, γιατί θα υπονομεύσουν το αποτέλεσμα, που πρέπει να είναι η αποδοχή και ο σεβασμός του Άλλου.

Αφού διαμορφωθεί το κείμενο να τεθεί σε ψηφοφορία, ώστε να έχει την έγκριση της πλειοψηφίας. Η εμπειρία μου λέει ότι πρέπει να δίνουμε ευκαιρίες στους ανθρώπους να αποφασίζουν και να ψηφίζουν, γιατί η συντριπτική πλειοψηφία αποφασίζει και ψηφίζει σωστά. Να μην αποτελούν παράδειγμα οι ψηφοφορίες στη Βουλή, που γίνονται με ψηφοθηρικά κριτήρια και ανάλογα με το παραταξιακό, κομματικό και προσωπικό συμφέρον. Η σχολική κοινότητα μπορεί να αποφασίζει και να ψηφίζει με ανιδιοτέλεια.

Αφού το κείμενο εγκριθεί και ψηφισθεί πρέπει να δεσμεύει όλα τα μέλη της κοινότητας και να υπογραφεί από κάτω από τη διεύθυνση, από τις/τους εκπαιδευτικούς, από όλα τα παιδιά και το υπόλοιπο προσωπικό. Στη συνέχεια να προωθηθεί στις μικρότερες τάξεις, να παρουσιαστεί ως πρόταση των μεγαλύτερων παιδιών, να επεξηγηθούν όλα τα σημεία με εκτενή συζήτηση και να ζητηθεί και η δική τους έγκριση, ώστε τελικώς να προσυπογραφεί και από τα μικρότερα παιδιά. Την επόμενη χρονιά και πάλι να παρουσιαστεί στα νέα μέλη της μαθητικής κοινότητας και να ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία, ώστε να δημιουργηθεί ένα συμβόλαιο τιμής στο σχολείο. Ίσως μάλιστα αργότερα να επιδιωχθεί συνεργασία και με άλλα σχολεία της περιφέρειας και να δοθεί η ευκαιρία για συζητήσεις και ανταλλαγή απόψεων.

Για τα παιδιά του δημοτικού μπορεί να γραφεί ένα πιο απλό κείμενο και να επαναληφθεί η ίδια διαδικασία, τουλάχιστον για τις τρεις μεγαλύτερες τάξεις.

Είναι πάρα πολύ σημαντικό για τα παιδιά γενικότερα να αποφασίζουν, να ψηφίζουν και να υπογράφουν ένα κείμενο που τα δεσμεύει, να έχουν ένα κοινό κείμενο αναφοράς, ένα συμβόλαιο τιμής και εν τέλει να μάθουν πως και τα κορίτσια μπορούν να δεσμεύονται από το λόγο της (γυναικείας) τιμής τους και άλλοι, όχι μόνο οι σκληροί άντρες.