Στις 23 Μαρτίου δημοσιοποιήθηκαν διαδικτυακά 170 καταγγελίες βιασμών και σεξουαλικής κακοποίησης στο διάσημο και πανάκριβο σχολείο του Λονδίνου Highgate, που ιδρύθηκε πριν από 456 χρόνια. Μετά τις 23 Μαρτίου προστέθηκαν και άλλες καταγγελίες και τώρα έχουν φτάσει τις 257. Στη συνέχεια άρχισαν σωρηδόν καταγγελίες και για άλλα σχολεία. Δεν θα ασχοληθώ με το τι συμβαίνει στην Αγγλία, γιατί τα φαινόμενα αυτά δεν γνωρίζουν από σύνορα, ακριβώς όπως και το μπούλιγκ. Για την Ελλάδα ενδιαφέρομαι περισσότερο.

Θα αναφερθώ μόνο σε μία καταγγελία μαθήτριας στο Highgate, που βιάστηκε πέρσι από συμμαθητή της. Το σχολείο αρνήθηκε να ερευνήσει την υπόθεση λέγοντας «ο λόγος σου και ο λόγος του.» Αρνήθηκε να δεχτεί μαρτυρίες συμμαθητριών της μαθήτριας και αρνήθηκε να δεχτεί φωτογραφίες από μελανιές στο σώμα της. Βράβευσε το αγόρι και δεν επέτρεψε να διαταραχτεί η ζωή του με κανένα τρόπο. Το μόνο που έκαναν ήταν να επιτρέψουν στο κορίτσι να φεύγει πέντε λεπτά νωρίτερα, για να μην συναντήσει το συμμαθητή της και να μελετάει στην αίθουσα μουσικής, αντί για τη βιβλιοθήκη, για να μπορεί να τον αποφύγει. Όχι μόνο δεν υπήρχε καμιά επίπτωση για το αγόρι, αλλά δεν προσφέρθηκε και καμιά ουσιαστική προστασία στο κορίτσι, το οποίο κυκλοφορούσε τρομαγμένο στο σχολείο και κρυβόταν.

Αναπόφευκτα θυμήθηκα μια περίπτωση, πριν από πολλά χρόνια, δεκατριάχρονου αγοριού που άπλωνε τα χέρια του σε απαγορευμένες περιοχές του σώματος συμμαθήτριάς του. Το κορίτσι κρυβόταν τρομαγμένο, για να τον αποφύγει. Κάλεσα τους γονείς του αγοριού και τους είπα ότι δεν είναι δυνατόν να έχουμε στο σχολείο ένα κορίτσι 13 ετών που κρύβεται τρομαγμένο, για να μη συναντήσει το γιο σας. Ο πατέρας του αγοριού μού απάντησε με έπαρση: «προφανώς αγνοείτε ότι ο τρόμος μπορεί να είναι βασικό συστατικό της απόλαυσης του σεξ». Μετά τη δήλωση αυτή του πατέρα το αγόρι αναγκάστηκε την επόμενη εβδομάδα να αλλάξει σχολείο, γιατί οποιαδήποτε αναμορφωτική προσπάθεια του σχολείου θα προσέκρουε στην υπονόμευση που έκανε ο πατέρας του αγοριού.

Με το παράδειγμα αυτό θέλω να πω πως το αγόρι στο αγγλικό σχολείο δεν ξύπνησε ξαφνικά μια μέρα στα δεκαοχτώ του χρόνια ως βιαστής. Είμαι βέβαιος ότι από πολύ μικρότερη ηλικία θα είχε παραβατική συμπεριφορά και θα συμμετείχε με χειρονομίες, με σεξιστικά σχόλια, με σεξιστικές αφηγήσεις σε μια εξουσιαστική κουλτούρα που υποβλέπει και καταπιέζει τα κορίτσια. Που θεωρεί τα κορίτσια λάφυρα πολέμου και επιδεικνύει μαγνητοσκοπήσεις ερωτικών συνευρέσεών τους. Το σχολείο όμως αρνήθηκε να δει και να αντιμετωπίσει από πολύ μικρή ηλικία αυτή την κουλτούρα και να διαμορφώσει μια άλλη κουλτούρα ισότητας, ασφάλειας και φροντίδας για όλους.

Το πλέον παράδοξο είναι ότι το σχολείο αυτό αξιολογήθηκε ως το καλύτερο σχολείο της Αγγλίας για το 2020. Έτσι αναδεικνύεται το φιάσκο της αξιολόγησης των σχολείων, γιατί πώς είναι δυνατόν να θεωρείται το καλύτερο σχολείο και μέσα σε λίγες ημέρες να γίνονται 247 καταγγελίες βιασμών και σεξουαλικών κακοποιήσεων; Πώς είναι δυνατόν να θεωρείται καλύτερο σχολείο αυτό που στη συνείδησή μας τοποθετείται στην κατώτερη θέση; Είναι όμως δυνατόν, γιατί οι αξιολογήσεις ενδιαφέρονται μόνο για επιδόσεις και επιτεύγματα και αδιαφορούν για το περιβάλλον του σχολείου και τι αυτό υποθάλπει και ίσως επικροτεί με το άλλοθι «boys will be boys».

Ας έρθουμε όμως στην Ελλάδα. Πέρσι έγιναν καταγγελίες για βιασμούς σε ένα σχολείο του Ψυχικού και φέτος καταγγελίες για σεξουαλικές κακοποιήσεις σε ένα άλλο σχολείο του Ψυχικού. Τα πράγματα δεν είναι καθόλου τυχαία. Δεν έτυχε, μεθοδεύτηκε.

Πριν από δύο περίπου δεκαετίες ήρθαν στο σχολείο μας δεκατετράχρονα αγόρια από το γειτονικό σχολείο, όπου καταγγέλθηκαν οι βιασμοί. Ήταν αγόρια της τρίτης γυμνασίου που ήρθαν την ώρα που έκαναν διάλειμμα τα παιδιά τους δικού μας δημοτικού, κατέβασαν τα βρακιά τους και επιδείκνυαν στα μικρά παιδιά τα γεννητικά τους όργανα. Στις δασκάλες που τα μάλωσαν απάντησαν με θράσος και ανέπτυξαν θεωρίες περί ελευθερίας του σώματος. Κάποια από αυτά στη συνέχεια μπήκαν μέσα στο κτήριο και προσπάθησαν να ξεμοναχιάσουν στις τουαλέτες ένα κορίτσι της πέμπτης δημοτικού. Εντωμεταξύ άρχισε το διάλειμμα του δικού μας γυμνασίου και τα δικά μας συνομήλικα παιδιά αναγνώρισαν τους εισβολείς και με δική τους πρωτοβουλία μού έδωσαν τα ονόματά τους.

Την επόμενη ημέρα έκλεισα ραντεβού κι επισκέφτηκα τον διευθυντή του γυμνασίου στο γειτονικό σχολείο, γνωστό και ως σχολείο της «αριστείας». Του έδωσα το χαρτί με τα ονόματα και του περιέγραψα τι είχε συμβεί. Δεν έδειξε να ενδιαφέρεται. Αντίθετα ήθελε να μιλήσουμε για τους μισθούς μας, για το αν είχα κονδύλι με έξοδα παραστάσεως, όπως εκείνος, και ποια έξοδα θεωρούσε έξοδα παραστάσεως. Τότε δεν ήξερα το Highgate, αλλιώς θα μου το θύμιζε. Σηκώθηκα να φύγω.

«Όσο για αυτό» μου είπε δείχνοντας το χαρτί με τα ονόματα «δεν μπορώ να κάνω τίποτε. Γιατί δεν μου έστειλες ένα γράμμα και να μου λες, ρε φίλε, θέλω να κάνεις αυτό κι αυτό με αυτά τα παιδιά. Δεν μου το λες. Ωστόσο εγώ θα τους φωνάξω αύριο, για να τους δείξω πως όλα τα μαθαίνω.» Του απάντησα πως δεν είναι δική μου δουλειά να του πω τι θα κάνει στο σχολείο του. Δική μου υποχρέωση ήταν να τον ενημερώσω και αυτό θα περίμενα και από εκείνον, αν κάτι συνέβαινε με παιδιά του δικού μας σχολείου. Αντί να πιάσει το κεφάλι του και να αρχίσει να τρέχει, βρήκε δικαιολογία, για να μην κάνει τίποτε. Αλλά αν δεν κάνεις τίποτε, όταν είναι μικρά τα παιδιά, περίμενε και θα ακούσεις, όταν μεγαλώσουν.

Τα μεγαλύτερα προβλήματα των σχολείων είναι ο ρατσισμός, ο σεξισμός και η ομοφοβία. Για την αντιμετώπισή τους τα σχολεία πρέπει να δουλεύουν νύχτα μέρα όλο το χρόνο. Συχνά έλεγα στα παιδιά πως το σχολείο είναι ένα φαρμακείο που διανυκτερεύει κάθε μέρα. Και Χριστούγεννα και Πάσχα και καλοκαίρι. Μόνο αν το σχολείο παρέχει περιβάλλον ισότητας, ασφάλειας και ουσιαστικής φροντίδας των παιδιών μπορούν να πάνε καλά και οι δείκτες της μόρφωσης για όλα τα παιδιά, χωρίς διακρίσεις. Κανείς δεν μπορεί να αποδώσει σε κλίμα ανασφάλειας και τρόμου.

Οι αξιολογήσεις που μεθοδεύει το υπουργείο είναι μόνο μέσα χειραγώγησης των εργαζομένων και δημιουργίας κλίματος ανασφάλειας προς δόξα των αφεντικών. Τα σχολεία οφείλουν να δημιουργούν κλίμα ασφάλειας και για τους εκπαιδευτικούς και για τα παιδιά. Μόνο το κλίμα ασφάλειας, ευημερίας και αναγνώρισης αυξάνει και τη δημιουργικότητα και την παραγωγικότητα μικρών και μεγάλων.

Ομολογώ ότι το να δημιουργήσεις θετικό κλίμα σε ένα σχολείο και κουλτούρα ισότητας δεν είναι εύκολο και εγώ προσωπικά είχα να αντιμετωπίσω και το νέο θεολόγο που έλεγε «εγώ είμαι με το μέρος των αγοριών» και την εκπαιδευτικό, μητέρα αγοριών, που μου έλεγε πως έτσι είναι τα αγόρια από τη φύση τους. Όμως το πλήθος των εκπαιδευτικών είμαι βέβαιος πως θα συνεργαστεί.

Το υπουργείο παιδείας αντί για το φόβητρο των αξιολογήσεων των σχολείων θα έπρεπε να ζητήσει από τα πανεπιστημιακά τμήματα των Παιδαγωγικών να εκπονήσουν ερωτηματολόγια και προγράμματα, για να διερευνήσουν και να αντιμετωπίσουν φαινόμενα ρατσισμού, σεξουαλικής κακοποίησης και ομοφοβίας στα σχολεία.

Οι συνομήλικοι με εμένα φιλόλογοι από τη Φιλοσοφική της Αθήνας διδαχθήκαμε τα παιδαγωγικά του Μελανίτη και μάθαμε πως τα μικτά σχολεία «απάδουν προς τα ήθη των Ελλήνων» πως «τα θήλεα προκαλούν τους άρρενας, οι οποίοι οφείλουν να παραμένουν αφελείς περί τα ερωτικά έως και το δέκατον όγδοον έτος της ηλικίας των».

Ναι άλλαξαν οι καιροί, αλλά πόσο; Και κυρίως πόσο άλλαξε η νοοτροπία μέσα στα σχολεία, που είναι κατεξοχήν συντηρητικοί χώροι και πολύ εύκολα στοχοποιούν κορίτσια για την εμφάνισή τους, για το ντύσιμό τους, για την «προκλητική συμπεριφορά» τους. Πόσο συχνά μέσα στα σχολεία λέγεται για κορίτσια ότι «πάνε γυρεύοντας»; Έχουμε δουλειά να κάνουμε. Όχι αυτήν που μας λέει το υπουργείο. Όχι, έχουμε καλή δουλειά. Και ναι, είναι απαραίτητο το μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Αλλά δεν φτάνει η μία ώρα την εβδομάδα. Πρέπει όλοι όσοι βρίσκονται μέσα στο σχολείο, σε όλες τις ηλικίες να δουλεύουν μέρα νύχτα για αυτό το περιβάλλον ισότητας, ασφάλειας και φροντίδας για όλους. Αρκεί και ένα μόνο ρατσιστικό, σεξιστικό, ομοφοβικό σχόλιο, για να ακυρώσει δουλειά μηνών.

Ας δώσουμε επιτέλους άλλο περιεχόμενο στην αριστεία.

https://docs.google.com/document/d/e/2PACX-1vQI6oq9hag7lrGWm49D90z_aWSZ6Wsu40sTIfmAc5pr5NIgfh3PWzgaWS44DZ_Sui663AtThWx1beqI/pub

Ο ισχυρισμός μου είναι πως όλοι/ες ευθυνόμαστε για τους καθημερινούς βιασμούς, που είναι καθημερινοί και οι περισσότεροι δεν καταγγέλονται και δεν αποκτούν δημοσιότητα και ευτυχώς δεν οδηγούν και σε γυναικοκτονία ή γενικότερα στο θάνατο του σεξουαλικού θύματος.

Η ιδεολογία του βιασμού εμφωλεύει στο συλλογικό ασυνείδητο μαζί με την πατριαρχία, τον σεξισμό και την ομοφοβία και αναπαράγεται συνεχώς μέσω της γλώσσας. Οι σεξουαλικές βρισιές μάς ανάγουν σε φαντασιακούς βιαστές και μετατρέπουν, καθόλου φαντασιακά πλέον, την ερωτική λειτουργία σε πράξη εξουσίας, υποταγής, εκδίκησης, ευτελισμού, που προκαλεί ντροπή και πόνο στο θύμα. Καμιά ευχαρίστηση, καμιά απόλαυση.

Με σεξουαλικό τρόπο σηματοδοτείται ο εκλογικός θρίαμβος, η ποδοσφαιρική νίκη, ο ανταγωνιστικός λόγος. Με σεξουαλικές πράξεις παραλληλίζεται η επιβολή μνημονίων και φόρων. Τα ανδρικά σεξουαλικά όργανα είναι πανταχού παρόντα για να επιβληθούν, να απειλήσουν, και να ταπεινώσουν, ενώ το γυναικείο σεξουαλικό όργανο χρησιμοποιείται ως χαρακτηρισμός βδελυγμίας και ευτέλειας.

Το παραδοσιακό ρήμα που χρησιμοποιείται δεν δηλώνει αμοιβαία σχέση και ευχαρίστηση. Αντίθετα είναι ένα μεταβατικό ρήμα που προϋποθέτει υποκείμενο και αντικείμενο και αναγκαστικά δηλώνει ενεργητικότητα και παθητικότητα, θύτη και θύμα. Το υποκείμενο ενεργεί με δική του απόφαση, γιατί πάντα το υποκείμενο είναι αυτό που αποφασίζει. Το αντικείμενο υφίσταται και υπομένει.

Το υποκείμενο είναι πάντα στην ορθή ονομαστική, ενώ το αντικείμενο, η γυναίκα ή ο γκέι άντρας, είναι σε πλάγια πτώση. Ναι σε πτώση, έτσι το θέλει η γραμματική και η γλώσσα μας, σε πτώση και πλαγιασμένο, στο κρεβάτι ή στο χώμα.

Το υποκείμενο είναι στην ορθή ονομαστική, είναι όρθιο και ορθό, όπως και το σεξουαλικό του όργανο. Και ορθό δεν σημαίνει μόνο όρθιο, σημαίνει και σωστό, δίκαιο, αλάνθαστο.

Το υποκείμενο είναι από πάνω και για αυτό όλα τα καλά είναι από πάνω, είναι ανώτερα. Το αντικείμενο είναι από κάτω, είναι κατώτερο κι εκεί θα μείνει και θα ευχηθεί στο υποκείμενο «και σ´ ανώτερα».

Το θλιβερό είναι ότι και οι γυναίκες χρησιμοποιούν την ίδια γλώσσα, τις ίδιες μεταφορές, σε μια φαντασιακή διαδικασία χειραφέτησης, ενώ στην ουσία αποδέχονται μια χειροπιαστή αλλοτρίωση.

Οι γυναίκες στις συντηρητικές κοινωνίες, όχι απλώς αποδέχονταν, αλλά συντηρούσαν την πατριαρχία, με πολύ λίγες εξαιρέσεις. Ήταν και αυτός ένας τρόπος επιβίωσης και διατήρησης της δικής τους ισορροπίας. Εκτός των άλλων φαίνεται από τις ερωτικές ιστορίες, που διηγόντουσαν και από τα αινίγματα που κατασκεύαζαν, για να προσδώσουν ανδρική λειτουργία στις γυναικείες δουλειές.

«Εγώ γιατί σ´ αγόρασα και ´δωσα τον παρά μου, για να σε βάλω ανάσκελα, να κάνω τη δουλειά μου» λέει η γυναίκα για τη σκάφη του ζυμώματος. «Η κοιλιά με την κοιλιά, το μακρύ κάνει δουλειά», λέει η γυναίκα, όταν σκύβει πάνω από το κιούπι και με το χέρι της βγάζει από μέσα τις ελιές. Κι όταν με το κλειδί στο χέρι γονατίζει μπροστά στην κλειδαρότρυπα της κασέλας, για να ξεκλειδώσει τα προικιά της, σκέφτεται αλλιώς: «Σκύβω, γονατίζω εμπρός σου, το μακρύ μου στο σχιστό σου».

Αυτά όμως άλλες εποχές. Στην εποχή μας όλο και περισσότερες γυναίκες δεν υπηρετούν την πατριαρχία και όλο και περισσότεροι άντρες προσπαθούν να αποβάλουν πατριαρχικές, σεξιστικές και ομοφοβικές αντιλήψεις. Αλλά αυτό θα γίνει πιο εύκολα αν προβάλλουμε το σεξ ως μια διαδικασία αμοιβαίας απόλαυσης, που δεν διακρίνει σε υποκείμενα και αντικείμενα, σε ενεργητικότητα και παθητικότητα, σε ανωτερότητα και κατωτερότητα. Ας σκεφτούμε ποια ιδεολογία εμφυτεύεται στα παιδιά μας όταν μεγαλώνουν ανάμεσα σε σεξιστικές και ομοφοβικές μεταφορές, σε σεξουαλικές, ταπεινωτικές εκφράσεις. Η γλώσσα είναι φορέας ιδεολογίας. Και όπως έλεγε και ο Λακάν: Το ασυνείδητο δομείται από τη γλώσσα και παράλληλα με τη γλώσσα.

Η γιορτή του Ευαγγελισμού και οι Χαιρετισμοί κάθε Παρασκευή αυτή την εποχή υμνούν και δοξάζουν «την ωραιότητα της παρθενίας». Η Παναγία είναι η αδιαφθόρως τεκούσα, η αμόλυντος παστάς και συνοδεύεται από χαρακτηρισμούς όπως άμωμος, αειπάρθενος και πανάχραντος. Η έμφαση στην αξία και τη δόξα της παρθενίας και ο έμμεσος χαρακτηρισμός της ερωτικής συνεύρεσης  ως διαφθοράς και μόλυνσης της παρθένου έχει μεγάλη κοινωνιολογική και παιδαγωγική σημασία για την αξία και αντιμετώπιση της γυναίκας και της σεξουαλικότητάς της.

Η παρθένος δεν είναι γυναίκα. Μπορούμε να το δούμε αυτό από συνήθεις εκφράσεις όπως: «στην αγκαλιά του ένιωσε για πρώτη φορά γυναίκα» ή «μικρό κορίτσι την πήρε από την αγκαλιά της μάνας της κι αυτός την έκανε γυναίκα». Η γυναίκα δεν είναι παρθένος και η παρθένος δεν είναι γυναίκα. Η παρθένος είναι κόρη, κοπέλα, μεγαλοκοπέλα, γεροντοκόρη, δεσποινίς. Δεν είναι γυναίκα. Περιμένει έναν άντρα που θα την κάνει γυναίκα και κυρία.

Αυτοί οι διαχωρισμοί έχουν ως σκοπό να αποκλείσουν τη γυναίκα από το σεξ και να της απαγορεύσουν την ερωτική επιθυμία και ευχαρίστηση. Οι γυναίκες που έχουν ερωτικές επιθυμίες και αντλούν ευχαρίστηση από το σεξ θεωρούνται πόρνες και είναι κατακριτέες. Το χειρότερο είναι ότι αυτές οι αντιλήψεις είναι εμπεδωμένες από την παιδική ηλικία. Σε ένα γυμνάσιο θεωρείται απόλυτα φυσιολογικό και κανονικό και συχνά επιθυμητό να εκδηλώνουν τα αγόρια την ερωτική τους επιθυμία προς τα κορίτσια με θεμιτούς ή αθέμιτους τρόπους, ενώ θεωρείται τελείως απαράδεκτο για τα κορίτσια, όχι μόνο να εκδηλώνουν, αλλά και να έχουν ερωτική επιθυμία. Και γνωρίζουμε τον θαυμασμό και τα εγκωμιαστικά σχόλια με τα οποία η μαθητική κοινότητα και η οικογένεια περιβάλλουν έναν έφηβο που έχει ερωτικές εμπειρίες, ενώ αντίστοιχα για μια έφηβη με ερωτικές εμπειρίες ισχύει πάντα ο ένας και μοναδικός απαξιωτικός χαρακτηρισμός. Και, το χειρότερο, στις σεξουαλικές παρενοχλήσεις μέσα στο σχολείο δείχνεται μεγάλη κατανόηση προς το αγόρι, ενώ συχνά η ευθύνη και η κατακραυγή έχουν ως στόχο το κορίτσι Και μπορεί η κοινωνία μας να μην προβαίνει σε ακρωτηριασμούς γεννητικών οργάνων, αλλά η αντίληψη γύρω από τη γυναικεία σεξουαλικότητα δεν διαφέρει πολύ. Οι αυστηροί περιορισμοί ως προς την εμφάνιση και το «προκλητικό» ντύσιμο έχουν ως στόχο τα κορίτσια και όχι τα αγόρια.Τα αγόρια μπορούν να εμφανίζονται με πολύ αποκαλυπτικά αθλητικά σορτς και συχνά γυμνά από τη μέση και πάνω. Τα αγόρια μπορούν να βάζουν τα αθλητικά τους ρούχα στις κερκίδες, ενώ για ένα διάστημα παραμένουν αναγκαστικά με το εσώρουχο μόνο, αλλά έχουν το άλλοθι ότι δεν αποκαλύπτουν τίποτε περισσότερο από ό,τι αποκαλύπτουν στην παραλία. Ένα κορίτσι βεβαίως σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να εμφανιστεί ποτέ με τα εσώρουχα, γιατί τα γυναικεία εσώρουχα δεν παραπέμπουν σε παραλία, αλλά σε κρεβατοκάμαρα  και κρεβάτι. Αντίστοιχα μέσα στην οικογένεια ο πατέρας και οι γιοί μπορούν να κυκλοφορούν με το εσώρουχο μόνο, πράγμα αδιανόητο για τη μητέρα και τις κόρες.

Στην εποχή μας, που υποτίθεται ότι έχει αποβάλει μερικές από τις προκαταλήψεις του παρελθόντος, έχει γίνει και έχει επιδιωχθεί ο γυναικείος οργασμός. Όμως ο γυναικείος οργασμός δεν ανήκει στη γυναίκα, αλλά στον άντρα. Είναι απόδειξη της ικανότητάς του, είναι μέρος της τεχνικής του, είναι απόδειξη της εμπειρίας του. Γιαυτό και οι γυναίκες υποκρίνονται ότι έχουν οργασμό, για να τον προσφέρουν στους άντρες, στους οποίους τελικά ανήκει.

Στον άντρα ανήκει ο οργασμός και στον άντρα άνήκει επίσης η παρθενία. Στα πρώτα νομοθετήματα των εθνοσυνελεύσεων προβλεπόταν και η νομοθέτηση σχετικά με την αποπλάνηση και τον βιασμό, γιατί μέσω αυτών εθίγοντο βασικά ανδρικά συμφέροντα. Προβλεπόταν λοιπόν ότι ο βιασμός παρθένου είχε ως επίπτωση την επιβολή προστίμου στον βιαστή, που θα αύξανε την προίκα της γυναίκας, ανάλογα με την κοινωνική της θέση, ώστε να αντισταθμίσει για τον μέλλοντα σύζυγό της τη ζημιά που του είχε γίνει. Το πρόστιμο δηλαδή απέβλεπε στην αποζημίωση του μέλλοντος συζύγου. Στην περίπτωση βιασμού παντρεμένης γυναίκας επιβαλλόταν αποζημίωση προς τον σύζυγο της γυναίκας, και πάλι ανάλογα προς την κοινωνική της θέση, αλλά πολύ μικρότερο από την προηγούμενη περίπτωση, γιατί η γυναίκα δεν ήταν παρθένα. Τέλος για το βιασμό χήρας δεν επιβαλλόταν κανένα πρόστιμο, γιατί ο βιασμός δεν ζημίωνε κανένα άντρα. Και μπορεί τον 19ο αιώνα και αργότερα να προβάλλονταν κατά κόρον γυναικείες μορφές, για να συμβολίσουν υπέρτατες αξίες και έθνη όπως η Ελλάδα, η Ελευθερία και η Δόξα, και περιγράφονταν με τρόπους που συχνά θυμίζουν την παρθένο θεά Αθηνά και την Παναγία. Όντα φανταστικά, ασεξουαλικά και υπέρτατα, που κάνουν τις πραγματικές γυναίκες να φαίνονται πολύ κατώτερες και τελείως ασήμαντες.

Ακόμη και σήμερα ακούμε στο συνεργείο αυτοκινήτων ότι το αυτοκίνητο φοράει αυτά τα λάστιχα από τη μάνα του και το στερεοφωνικό είναι της μάνας του. Ακόμη και το αυτοκίνητο, όπως και άλλα μηχανήματα, έχουν μια μάνα φαντασιακή, υπέρτατη που γεννά και αυτή με παρθενογένεση. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη ανδρική φαντασίωση. Η παρθένος μητέρα κάθε άνδρα. Και όταν οι άνδρες περιγράφουν γυναίκες συχνά καταφεύγουν σε στερεοτυπικές περιγραφές. Η μάνα περιγράφεται ως Παναγία, ενώ οι υπόλοιπες περιγράφονται ως Μαγδαληνές. Δεν έχουμε παρά να δούμε τη δυσκολία, για να νομοθετηθεί ως βιασμός η έλλειψη συναίνεσης στο σεξ.  Οι Μαγδαληνές πάντα συναινούν και οι Παναγίες δεν βιάζονται.

Η γιορτή του Ευαγγελισμού και οι Χαιρετισμοί προβάλλουν αξίες που καθηλώνουν τις γυναίκες, και μαζί τους ολόκληρη την κοινωνία, σε παρωχημένες και καταστροφικές αντιλήψεις. Η θρησκεία αντλεί μεγάλη δύναμη παρεμβαίνοντας στο σώμα και ελέγχοντας τις δύο πολύ μεγάλες σωματικές ανάγκες για τροφή και σεξ. Αλλά φαίνεται πως δίνει μεγαλύτερη σημασία στον έλεγχο του σεξ από όση δείχνει για τη νηστεία, γιατί οι απαγορεύσεις του σεξ είναι πολύ περισσότερες. Το σεξ απαγορεύεται τις 50 ημέρες της σαρακοστής του Πάσχα, τις 15 του Αυγούστου και τις 40 της σαρακοστής των Χριστουγέννων. Κάθε Τετάρτη και Παρασκευή όλο τον χρόνο, όλα τα σαββατόβραδα και τις Κυριακές, όλες τις γιορτές σημαντικών αγίων και τις παραμονές τους. Αν αφαιρέσει κανείς και τις ημέρες της περιόδου, παρέμεναν ελάχιστες ημέρες που επιτρεπόταν το σεξ. Όταν όμως γίνονταν παραβιάσεις, επειδή η ανδρική φύση είναι ανυπότακτη, οι γυναίκες ήταν οι αμαρτωλές και οι γυναίκες έτρεχαν να εξομολογηθούν και μέσω της υποταγής των γυναικών αντλούσαν εξουσία οι ιερείς. Η εξιδανίκευση της παρθενίας και η απαγόρευση των προγαμιαίων σχέσεων δεν περιορίζουν απλώς το σεξ, αλλά του προσδίδουν και διαστροφική διάσταση.

Και βέβαια ας μη μιλήσουμε για τον αυνανισμό, την ομοφυλοφιλία και τις λοιπές, γύρω από το σεξ, αμαρτίες. 

Ο σεξισμός, η ομοφοβία, ο ρατσισμός, ο κοινωνικός αποκλεισμός και κάθε είδους διακρίσεις συχνά οφείλονται σε έλλειψη παιδείας και εγκλωβισμό σε στερεοτυπικές παγίδες. Οι εκπαιδευτικοί έχουμε υποχρέωση να διαπαιδαγωγήσουμε τα παιδιά, ώστε να εξασφαλίσουμε σε αυτά περιβάλλον αλληλοσεβασμού και ανεκτικότητας, περιβάλλον που περιλαμβάνει όλη τη σχολική κοινότητα, χωρίς αποκλεισμούς και περιθωριοποιήσεις. Η διαπαιδαγώγηση είναι διαρκής, γιατί τα παιδιά βομβαρδίζονται συνεχώς από τις προκαταλήψεις και τις στενοκέφαλες αντιλήψεις κάποιων πολιτικών, στρατιωτικών, δημοσιογράφων, αθλητών, καλλιτεχνών και, δυστυχώς,  κάποιων ελάχιστων εκπαιδευτικών.

Βεβαίως, όσο και να προσπαθούμε, δεν θα εξοβελίσουμε τελείως τα σεξιστικά, ομοφοβικά, ρατσιστικά σχόλια, ούτε θα εξαφανίσουμε το μπούλινγκ. Όπως, όμως είχα πει σε προηγούμενο

κείμενο, είναι απαραίτητο να διαπαιδαγωγηθεί η πλειοψηφία έτσι, ώστε να αντιτάσσεται σε κάθε μειωτικό, προσβλητικό σχόλιο και σε κάθε προσπάθεια για μπούλινγκ. Αυτές και κυρίως αυτοί που κάνουν τα προσβλητικά σχόλια και επιδίδονται σε μπούλινγκ θα πρέπει να μη βρίσκουν ανταπόκριση από την ομήγυρη, θα πρέπει να μην έχουν την επιδοκιμασία των ακροατών και των θεατών, αλλά να εισπράττουν έντονη αποδοκιμασία. Μόνον έτσι δεν θα τολμούν να επιδίδονται σε λόγια και πράξεις που δηλητηριάζουν το περιβάλλον τους.

Είμαι βέβαιος πως η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών αποτελείται από γυναίκες φεμινίστριες και σίγουρα υπάρχουν και άντρες φεμινιστές. Παρά τα σεξουαλικού χαρακτήρα σχόλια που απευθύνονται εναντίον τους, ότι στερούνται το σεξ ή το καλό σεξ, στο οποίο φαντασιακά  επιδίδονται όσοι κάνουν τα σχόλια, θα πρέπει αυτά τα σχόλια να μη πτοούν τη φεμινιστική πλειοψηφία των εκπαιδευτικών. Αντίθετα θα πρέπει αυτές/οί οι εκπαιδευτικοί να συνεννοηθούν μεταξύ τους και να αναλάβουν ομαδική δράση.

Παρόλο που αυτά που λέω ίσως ακούγονται πολύ πατερναλιστικά, έχω να κάνω μια πολύ συγκεκριμένη πρόταση, με την οποία ίσως διαφωνήσουν κάποιοι/οιες διευθυντές/τριες σχολείων, αλλά πρέπει να καμφθούν από την επιμονή των εκπαιδευτικών.

Η πρότασή μου στοχεύει στην τελευταία τάξη γυμνασίων και λυκείων. Αφού γίνουν κάποιες ομιλίες από εκπαιδευτικούς ή προσκεκλημένους/ες ομιλητές/τριες στην αίθουσα συγκεντρώσεων που θα προετοιμάσουν το κλίμα, να προταθεί στα παιδιά να διαμορφώσουν ένα σύντομο κείμενο με βασικές αρχές ισότητας, σεβασμού και ανεκτικότητας προς κάθε άτομο ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, εθνότητα, σεξουαλικό προσανατολισμό, θρησκεία, σωματική διάπλαση και αρτιμέλεια, κλίση ή απόκλιση, κοινωνική ή οικονομική κατάσταση.

Καλό θα είναι όλα αυτά να προκύπτουν από προτάσεις των παιδιών, ίσως με τα κατάλληλα ερεθίσματα από την πλευρά των εκπαιδευτικών. Καλό επίσης είναι να μην περιλαμβάνονται διακηρύξεις περί φιλοπατρίας και θρησκευτικής ευσέβειας, που τελικώς έχουν διαχωριστικό χαρακτήρα, ούτε να περιέχουν υποσχέσεις κατασταλτικού χαρακτήρα, που αφορούν την εμφάνιση, την επιμέλεια και την πειθαρχία, γιατί θα υπονομεύσουν το αποτέλεσμα, που πρέπει να είναι η αποδοχή και ο σεβασμός του Άλλου.

Αφού διαμορφωθεί το κείμενο να τεθεί σε ψηφοφορία, ώστε να έχει την έγκριση της πλειοψηφίας. Η εμπειρία μου λέει ότι πρέπει να δίνουμε ευκαιρίες στους ανθρώπους να αποφασίζουν και να ψηφίζουν, γιατί η συντριπτική πλειοψηφία αποφασίζει και ψηφίζει σωστά. Να μην αποτελούν παράδειγμα οι ψηφοφορίες στη Βουλή, που γίνονται με ψηφοθηρικά κριτήρια και ανάλογα με το παραταξιακό, κομματικό και προσωπικό συμφέρον. Η σχολική κοινότητα μπορεί να αποφασίζει και να ψηφίζει με ανιδιοτέλεια.

Αφού το κείμενο εγκριθεί και ψηφισθεί πρέπει να δεσμεύει όλα τα μέλη της κοινότητας και να υπογραφεί από κάτω από τη διεύθυνση, από τις/τους εκπαιδευτικούς, από όλα τα παιδιά και το υπόλοιπο προσωπικό. Στη συνέχεια να προωθηθεί στις μικρότερες τάξεις, να παρουσιαστεί ως πρόταση των μεγαλύτερων παιδιών, να επεξηγηθούν όλα τα σημεία με εκτενή συζήτηση και να ζητηθεί και η δική τους έγκριση, ώστε τελικώς να προσυπογραφεί και από τα μικρότερα παιδιά. Την επόμενη χρονιά και πάλι να παρουσιαστεί στα νέα μέλη της μαθητικής κοινότητας και να ακολουθηθεί η ίδια διαδικασία, ώστε να δημιουργηθεί ένα συμβόλαιο τιμής στο σχολείο. Ίσως μάλιστα αργότερα να επιδιωχθεί συνεργασία και με άλλα σχολεία της περιφέρειας και να δοθεί η ευκαιρία για συζητήσεις και ανταλλαγή απόψεων.

Για τα παιδιά του δημοτικού μπορεί να γραφεί ένα πιο απλό κείμενο και να επαναληφθεί η ίδια διαδικασία, τουλάχιστον για τις τρεις μεγαλύτερες τάξεις.

Είναι πάρα πολύ σημαντικό για τα παιδιά γενικότερα να αποφασίζουν, να ψηφίζουν και να υπογράφουν ένα κείμενο που τα δεσμεύει, να έχουν ένα κοινό κείμενο αναφοράς, ένα συμβόλαιο τιμής και εν τέλει να μάθουν πως και τα κορίτσια μπορούν να δεσμεύονται από το λόγο της (γυναικείας) τιμής τους και άλλοι, όχι μόνο οι σκληροί άντρες.