Διαβάσαμε, είδαμε, ακούσαμε για τη συμπεριφορά απέναντι στα προσφυγόπουλα και θυμώσαμε με τα Καμένα Βούρλα. Βρίσαμε τους κατοίκους και τους είπαμε φασίστες και είχαμε δίκιο. Αλλά…

Στις περσινές μετακινήσεις μου στη Λαμία για τη δίκη των δολοφόνων του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου έβλεπα με βαριά καρδιά τα κλειστά μαγαζιά και βενζινάδικα στον παλιό παράλληλο δρόμο. Και μια φορά που παρέκαμψα και μπήκα στα Καμένα Βούρλα, είδα την πολυσύχναστη άλλοτε λουτρόπολη σε μεγάλο μαρασμό. Πολύ θλιβερή εικόνα, όχι μόνο τα εστιατόρια και τα καφενεία ήταν κλειστά, αλλά και όλα εκείνα τα μαγαζιά που πουλούσαν χαλβά και ζυμαρικά. Ερήμωση μόνο που σου σφίγγει την καρδιά.

Πρόπερσι, επιστρέφοντας από Σπάρτη, αναζητούσα ματαίως πινακίδες στην πόλη που να κατευθύνουν προς Κόρινθο μέσω του αυτοκινητόδρομου. Τελικώς σταμάτησα σε ένα βενζινάδικο για ανεφοδιασμό κι εκεί ρώτησα. Αντί να μου απαντήσουν, προσπάθησαν με πολλά επιχειρήματα να με πείσουν να πάω από τον παλιό δρόμο. Ήταν φανερό πως οι νέοι δρόμοι δεν συνέφεραν όλη την περιφέρεια και τις τοπικές κοινωνίες.

Πήγα και στη Θεσσαλονίκη, αλλά αρνήθηκα να κάνω στάση σε ΣΕΑ και σε προνομιούχες επιχειρήσεις που καταδυναστεύουν τους εργαζόμενους, αλλά πληρώνοντας διπλά διόδια επισκέφτηκα τα Αμπελάκια. Παλιά δεν έβρισκες τραπέζι, αλλά αυτή τη φορά φάγαμε μόνοι μας στην πολύ ωραία πλατεία με το πολύ ωραίο και πολύ φτηνό φαγητό. Στην επιστροφή σταματήσαμε, και πάλι με διπλά διόδια στον Παλαιό Παντελεήμονα.

Πέρσι πήγαμε στα Ιωάννινα. Πληρώσαμε πάλι τα υπέρογκα διόδια, αλλά δεν σταματήσαμε για φαγητό. Είχαμε πάρει κάτι πρόχειρο μαζί μας. Στην επιστροφή όμως μπήκαμε στο Μεσολόγγι και φάγαμε στην Τουρλίδα, πολύ ωραία και πολύ φτηνά, αλλά το ένα εστιατόριο ήταν κλειστό και το άλλο είχε λίγους πελάτες.

Βεβαίως οι Γιαννιώτες ήταν ενθουσιασμένοι με τον δρόμο και την αύξηση του τουρισμού τους. Το ίδιο και οι Καλαματιανοί. Εκτός όμως από τις ελάχιστες πόλεις προορισμού τι γίνεται με τις ενδιάμεσες περιοχές που απέκλεισαν οι νέοι αυτοκινητόδρομοι; Τι να απέγινε το καταπληκτικό εστιατόριο στον παλιό δρόμο προς Καλαμάτα μετά την Τρίπολη, όπου τρώγαμε κόκορα με χυλοπίτες; Και τι απέγινε το διπλανό κατάστημα με τα τυροκομικά τοπικά προϊόντα; Τι απέγιναν τα στενά της Κλεισούρας και τι απέγιναν τα Τέμπη;

Από το 2008 που άρχισε η οικονομική κρίση είδαμε πολλές κοινωνικές ομάδες να στρέφονται προς τα δεξιά, οι δεξιοί έγιναν δεξιότεροι και οι αριστεροί άρχισαν να παραπαίουν και να γλυκοκοιτάζουν τις δεξιές ψήφους. Συνέβαλε και η προσφυγική κρίση που ενίσχυσε τη ρητορική πως για όλα φταίνε οι ξένοι που παίρνουν τις δουλειές μας. Τώρα πια διαμαρτύρονται και οι Αλβανοί, γιατί οι Πακιστανοί έριξαν ακόμη περισσότερο τα μεροκάματα και διεκδίκησαν μεγάλο κομμάτι της χειρωνακτικής εργασίας.

Μέσα σε αυτή την οικονομική και κοινωνική κρίση διέπρεψε η ακροδεξιά ρητορική. Γιατί η ακροδεξιά ρητορική είναι λιγόλογη, κατανοητή, απλή και μοιάζει αποτελεσματική. Είμαστε οι καλύτεροι και οι ξένοι θέλουν το κακό μας. Μας κλέβουν, μας σκοτώνουν, βιάζουν τις κόρες μας, μας παίρνουν τις δουλειές μας, μας γεμίζουν αρρώστιες. Εξαφανίστε τους για να σωθούμε. Να σωθούν η Θρησκεία μας, η Ιστορία μας και ο Πολιτισμός μας.

Η αριστερά δεν μπόρεσε ούτε πειστική ρητορική να αναπτύξει, ούτε να προτείνει λύσεις που θα ανακούφιζαν τις δοκιμαζόμενες κοινωνίες από την οικονομική και κοινωνική κρίση.

Οι νέοι αυτοκινητόδρομοι έγιναν. Και έχουν προσφέρει εξυπηρέτηση σε πολλούς και μεγάλα κέρδη στους αδηφάγους που τους εκμεταλλεύονται. Έχουν όμως οδηγήσει σε εξαθλίωση πολύ κόσμο και πολλές περιοχές.

Υπάρχουν όμως τρόποι που μπορούν να περιορίσουν το κακό.

Πρέπει να μπορούν οι ταξιδιώτες να επισκέπτονται τις περιοχές που είναι κοντά στον οδικό άξονα, χωρίς να πληρώνουν διόδια για μια δίωρη στάση. Να πάνε για φαγητό στα Αμπελάκια, χωρίς να πληρώσουν διόδια βγαίνοντας και ξαναμπαίνοντας στον αυτοκινητόδρομο.

Και θα ήταν όχι μόνο προσοδοφόρο για τις τοπικές κοινωνίες αν στα διάσπαρτα πάρκιν επιτρεπόταν στους παραγωγούς να πωλούν τα αγροτικά τους προϊόντα, αλλά θα ήταν και πολύ ευχάριστο για τους ταξιδιώτες.

Το επόμενο θα ήταν να καταργηθούν τα μονοπώλια των ΣΕΑ και να δημιουργηθούν και άλλες τέτοιες περιοχές με βενζινάδικα και πολλά καταστήματα τα οποία να παραχωρηθούν για εκμετάλλευση στους καταστηματάρχες που οδηγήθηκαν σε οικονομική καταστροφή από τους νέους δρόμους. Και άλλα να διατεθούν στους δήμους των παρακείμενων περιοχών, για να πωλούνται τοπικά προϊόντα. Και βέβαια όλα αυτά να γίνουν με δαπάνες αυτών που εκμεταλλεύονται τους αυτοκινητόδρομους.

Ξέρω ότι όλα αυτά προϋποθέτουν σύγκρουση με τα μεγάλα συμφέροντα. Αλλά καμιά κοινωνική αδικία δεν αποκαθίσταται χωρίς σύγκρουση με τα μεγάλα συμφέροντα.

Αντί όμως να υπάρχει μια τέτοιου τύπου φροντίδα για τα Καμένα Βούρλα, τώρα βρίζουμε και λοιδορούμε. Για αυτούς τους κατοίκους όμως η εγκατάσταση των προσφύγων σηματοδοτεί τον οριστικό μαρασμό της πόλης τους. Γιατί σηματοδοτεί την οριστική υποβάθμιση των ξενοδοχείων τους. Γιατί προσφυγόπουλα δεν τοποθετούνται στη Μονεμβασιά, στον Παλαιό Παντελεήμονα και άλλα μέρη που σφύζουν από τουρισμό. Η εγκατάσταση των προσφύγων γίνεται μόνο όπου επισφραγίζεται ο μαρασμός ή σε απόμερα ξενοδοχεία χωρίς πελατεία.

Ας δούμε όμως και το θεάρεστο έργο της μετεγκατάστασης. Όταν λέμε προσφυγόπουλα μήπως εννοούμε μια ομοιογενή ομάδα παιδιών με κοινή εθνότητα, γλώσσα, κουλτούρα και θρησκεία; Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Πέρσι επισκέφθηκα το Πεντάλοφο Κοζάνης. Και από εκεί παλιά περνούσε ο δρόμος κι εκεί ανάλογα προβλήματα. Το δημοτικό συμβούλιο ζήτησε να φιλοξενήσει προσφυγοπούλες στην εγκαταλελειμμένη μαθητική εστία του ιδρύματος «Ο Βασιλεύς Παύλος». Η γυναίκα που μας σέρβιρε είπε: είναι κορίτσια και δεν πειράζουν. Όμως τα κορίτσια ξεκομμένα από δικούς τους ανθρώπους, με διαφορετικές γλώσσες, χωρίς μεταφραστές, χωρίς συνεννόηση και επικοινωνία μεταξύ τους, σηκώθηκαν κι έφυγαν κρυφά με τα πόδια, για να πάνε στη Θεσσαλονίκη και να βρούν δικούς τους ανθρώπους. Περπάτησαν πολλά χιλιόμετρα μέχρι να τα ανακαλύψει η αστυνομία και να τα γυρίσει πίσω.

Παντού υπάρχει δραματική κατάσταση και απελπισία.

Και η κοινωνία μας γίνεται συνεχώς δεξιότερη και επιλέγει απάνθρωπες μεθόδους και τακτικές. Η κυβέρνηση μπορεί να είναι δεξιά, αλλά οι επιλογές της είναι ακροδεξιές. Τα ακροδεξιά στελέχη της γίνονται συνεχώς πιο δημοφιλή και κατακλύζουν την καθημερινότητά μας με ακροδεξιές δηλώσεις. Και η παιδεία μας με τις παρελάσεις της, με την εθνικιστική της ρητορική, με τα μισαλλόδοξα θρησκευτικά της, με τους αγιασμούς και τις σημαιοφορίες ανακάλυψε δια της υπουργού ότι το μάθημα της Ιστορίας δεν είναι αρκούντως εθνικιστικό.

Και η αριστερά (ποια αριστερά;) έχει καταπιεί τη γλώσσα της και περιμένει να γίνουμε όλοι Καμένα Βούρλα.