Category Archives: Homepage

17 χρόνια από τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου

Posted on by

Η ομιλία μου από την εκδήλωση στο μνημείο του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου

Το 2008 πολλοί σημερινοί νέοι ήταν μωρά ή αγέννητοι κι έχουν μια θολή και συγκεχυμένη γνώση για το ποιος ήταν ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος και ποια η σχέση του με τον Νίκο Ρωμανό. Στις δίκες που έγιναν η πολιτική αγωγή και η οικογένεια του Γρηγορόπουλου προσπάθησαν να αποσυνδέσουν τα δύο παιδιά και πολλές φορές εμφανίστηκαν ως ο καλός Αλέξανδρος και ο κακός Νίκος.
Με όσα ξέρω και με όσα έμαθα από τις δίκες θα σας μιλήσω, λοιπόν, για τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο και τον Νίκο Ρωμανό, στην αγκαλιά του οποίου ξεψύχησε ο Αλέξανδρος.
Γνώρισα τα παιδιά αυτά από τότε που ήταν 12 ετών. Ήμουν γυμνασιάρχης στο σχολείο που φοιτούσαν στο Π. Ψυχικό. Ο Γρηγορόπουλος ήταν ένα ευγενικό και ντροπαλό αγόρι. Με φίλους και με παρέες που αγαπούσε και τον αγαπούσαν. Κι ο Ρωμανός το ίδιο, αλλά ο Ρωμανός ήταν ο προβληματισμένος, ο διανοούμενος που έκανε ανατρεπτικές αναλύσεις στη λογοτεχνία και την ιστορία και οι καθηγητές του τον θαύμαζαν.
Στις 6 Δεκεμβρίου του 2008, ημέρα Σάββατο, όπως κι εφέτος, ο Νίκος Ρωμανός γιόρταζε και κάλεσε τον Γρηγορόπουλο και έναν ακόμη φίλο του να πιουν ένα αναψυκτικό στα Εξάρχεια, στην περιοχή με τα πολλά καφενεία και εστιατόρια, όπου διασκέδαζαν και διασκεδάζουν πολλοί Αθηναίοι όλων των ηλικιών, αλλά κυρίως νέοι. Άλλωστε στις γειτονιές των Εξαρχείων κατοικούσαν και συμμαθητές τους.
Πολλά παιδιά ήταν μαζεμένα και καθισμένα στο πεζοδρόμιο. Οι ειδικοί φρουροί Κορκονέας και Σαραλιώτης άρχισαν να μιλούν προκλητικά στα παιδιά. Από τα κεντρικά δόθηκε εντολή στους αστυνομικούς να απομακρυνθούν. Εκείνοι απομακρύνθηκαν, άφησαν το περιπολικό πιο πέρα και επέστρεψαν με τα πόδια. Ο Κορκονέας έβρισε τα παιδιά με σκληρά, σεξουαλικού περιεχομένου λόγια και στη συνέχεια πυροβόλησε τον Γρηγορόπουλο στοχεύοντας κατευθείαν στην καρδιά.
Η μητέρα του Γρηγορόπουλου είχε κανονίσει με το γιο της να περάσει στις 9 που θα έκλεινε το κατάστημά της, για να τον πάρει. Το τι ήταν ο Γρηγορόπουλος μπορείτε να το καταλάβετε από αυτό. Το δεκαπεντάχρονο αγόρι είχε πει στη μαμά του να περάσει να τον πάρει στις 9 το βράδυ με το αυτοκίνητό της.
Στις 9 παρά δέκα χτύπησε πράγματι το τηλέφωνο της μητέρας, αλλά από την άλλη άκρη δεν ήταν το παιδί της. Το παιδί της είχε μεταφερθεί νεκρό στον Ευαγγελισμό.
Λίγο μετά άρχισε η εξέγερση της κοινωνίας.
Οι καλοθελητές δημοσιογράφοι άρχισαν να διαμορφώνουν μια διαστρεβλωμένη άποψη. Ότι δήθεν υπήρξαν ταραχές, έπεσαν μολότοφ, κινδύνεψε η ζωή των αστυνομικών, ο Κορκονέας πυροβόλησε στον αέρα για εκφοβισμό, αλλά η σφαίρα εξοστρακίστηκε και σκότωσε το παιδί. Δεν ήταν δολοφονία, ήταν ατύχημα. Και ο Άδωνις Γεωργιάδης είπε στη σύζυγο τού Κορκονέα: καλά έκανε ο άντρας σου και στη συνέχεια παραπονιόταν που ο Καρατζαφέρης δεν τον άφηνε να βγει στα κανάλια, για να υποστηρίξει τους αστυνομικούς.
Από την δικαστική διαδικασία αποδείχθηκε, και το παραδέχθηκαν και οι κατηγορούμενοι, ότι εκείνο το βράδυ δεν έπεσε καμιά μολότοφ, παρά μόνο ένα άδειο μπουκάλι νερού, που δεν προκάλεσε καμιά ανησυχία και δεν υπήρξαν ταραχές πριν από τη δολοφονία.
Οι αστυνομικοί του τμήματος Εξαρχείων έπιασαν αμέσως δουλειά. Αλλοίωσαν τα στοιχεία, μετακίνησαν το σημείο βολής, για να ισχυριστούν ότι η σφαίρα εξοστρακίστηκε και κατασκεύασαν ψευδομάρτυρα, η οποία είπε το παραμύθι που της είχαν υπαγορεύσει. Αλλά για κακή τους τύχη μια γειτόνισσα, από το μπαλκόνι της μαγνητοσκόπησε τι είχε πραγματικά συμβεί. Αυτό το βίντεο η πρόεδρος εφετών στο Εφετείο Λαμίας επί 6 μήνες εμπόδιζε να προβληθεί και στο τέλος απαγόρευσε να περιληφθεί στα αναγνωστέα πριν από την ετυμηγορία των ενόρκων.
Αλλά ας γυρίσουμε πίσω στον Δεκέμβρη του 2008. Την υπεράσπιση του Κορκονέα ανέλαβε ο ποινικολόγος Αλέξης Κούγιας, ο οποίος άρχισε να ωρύεται στα τηλεοπτικά κανάλια «τα παιδιά αυτά δεν είναι σαν τα δικά μας και τα δικά σας» υπονοώντας ότι ο Γρηγορόπουλος και ο Ρωμανός ήταν επικίνδυνοι για την κοινωνία και απειλή για τη ζωή των δύο ειδικών φρουρών. Από το σχολείο την επομένη ακριβώς εκδώσαμε δελτίο τύπου, που έλεγε ότι ο Γρηγορόπουλος ήταν ένα αγαπητό παιδί από τους συμμαθητές του και τους καθηγητές του, ότι δεν είχε δείξει στοιχεία παραβατικότητας, δεν είχε τιμωρηθεί και είχε άριστη διαγωγή.
Ο Κούγιας αυτήν την τακτική ακολούθησε και στη διαδικασία της δίκης που έγινε στην Άμφισσα, στρεψόδικα, επειδή στην Αθήνα δήθεν κινδύνευε η ζωή του πελάτη του. Μία ολόκληρη δικάσιμο ο Κούγιας προσπαθούσε ανεπιτυχώς να καταρρίψει τη δική μου κατάθεση στο δικαστήριο, που ανέτρεπε τους ισχυρισμούς του.
Ο έφηβος τότε Νίκος Ρωμανός παρουσιάστηκε αρχικά στο δικαστήριο, αλλά στη σκέψη ότι θα αντιμετώπιζε την αλλοπρόσαλλη εξαλλοσύνη του Κούγια αποφάσισε να μην καταθέσει και να μην εμφανιστεί ξανά στο δικαστήριο. Εγκατέλειψε το σχολείο και ακολούθησε ένα δρόμο χωρίς συμβάσεις, χωρίς υποκρισία και χωρίς συμβιβασμούς.
Το 2013 μαζί με φίλους του οργανώνει μια ληστεία στην αγροτική τράπεζα του Βελβεντού με μεγάλη προχειρότητα και κωμικό, αδιέξοδο σχεδιασμό, χωρίς δυνατότητα διαφυγής. Δεν απείλησαν τους πελάτες της τράπεζας, δεν πυροβόλησαν αν και μπορούσαν, είχαν έναν όμηρο, ο οποίος, δεν αισθάνθηκε ότι απειλείται και κατέθεσε ως μάρτυρας υπεράσπισης τους. Η ρομαντική παράδοση του Ρομπέν των Δασών και των κλεφτών της ελληνικής επανάστασης έκλεισε αυτούς τους νέους με βαριές καταδίκες στη φυλακή και παρόλο που δεν αποδείχθηκε η συμμετοχή τους σε τρομοκρατική οργάνωση, η θεούσα εισαγγελέας Λάρισας, που τώρα θρηνεί για τον θάνατο του γιου της και τον αποδίδει σε δολοφονία, εισηγήθηκε ποινή φυλάκισης 20 ετών με το σκεπτικό ότι κάθε ποινική πράξη αναρχικού ατόμου πρέπει να θεωρείται τρομοκρατική και να δικάζεται με τον αντιτρομοκρατικό νόμο.
Βαριά ποινή, χωρίς το ελαφρυντικό της μετεφηβικής ηλικίας, για μια ληστεία, που δεν έγινε ποτέ. Ο Ρωμανός στη φυλακή τελειώνει το λύκειο και μέσω των πανελληνίων εξετάσεων εισάγεται σε ανώτατη σχολή. Δεν του αναγνωρίζεται όμως το δικαίωμα φοίτησης και μετά από ένα μήνα απεργία πείναςό θεσμοθετείται το δικαίωμα φοίτησης με βραχιολάκι για τους φυλακισμένους. Η εισαγωγή του και η φοίτηση σε ανώτατη σχολή έχει ως αποτέλεσμα την αναγνώριση του ελαφρυντικού της καλής συμπεριφοράς, με αποτέλεσμα να μειωθεί η ποινή του και να αποφυλακιστεί το 2019. Η άστυνομία δεν σταμάτησε ποτέ να τον παρακολουθεί και να προσπαθεί να τον ενοχοποιήσει. Ο Νίκος Ρωμανός κράτησε στην αγκαλιά του τον νεκρό Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, κράτησε στους ώμους του το φέρετρο του φίλου του και κρατάει πάντα στις πλάτες του ζωντανή τη μνήμη της δολοφονίας του Αλέξανδρου. Η κυβέρνηση και η αστυνομία προσπαθούν να παρουσιάσουν τον Ρωμανό ως τρομοκράτη και εγκληματία επικίνδυνο για την κοινωνία, γιατί υπονομεύοντας τον Ρωμανό και εξομοιώνοντάς τον με τον Αλέξανδρο υποβαθμίζουν τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου, ώστε να οδηγηθεί η κοινωνία στο επιθυμητό και διαστρεβλωμένο συμπέρασμα ότι ο Γρηγορόπουλος και ο Ρωμανός απείλησαν τη ζωή του Κορκονέα, ο οποίος αμύνθηκε πυροβολώντας, χωρίς την πρόθεση να σκοτώσει. Η 6η Δεκεμβρίου αποτελεί ένα αγκάθι για τη δεξιά κυβέρνηση και προσωπικά για τον Χρυσοχοΐδη. Σας διαβεβαιώνω όμως πως ο Νίκος Ρωμανός είναι από τα πιο άκακα και ευγενικά άτομα που έχω γνωρίσει και απέναντι στους ανθρώπους έχει μόνο αισθήματα αλληλεγγύης και προσφοράς. Δυστυχώς εδώ και ένα χρόνο ο Νίκος Ρωμανός, αν και αθώος, είναι προφυλακισμένος για μισό αποτύπωμα του μικρού του δαχτύλου σε μια σακούλα σκουπιδιών που βρέθηκε στο διαμέρισμα που έγινε πέρσι η έκρηξη στους Αμπελοκήπους. Η προφυλάκισή του είναι πράξη εκδικητική, με πολιτική σκοπιμότητα που προσελκύει ακροδεξιές ψήφους.
Ο ξεσηκωμός της κοινωνίας τον Δεκέμβρη του 2008 επέβαλε στο δικαστήριο να λάβει καταδικαστικές αποφάσεις για τους δύο ειδικούς φρουρούς. Ισόβια για τον Κορκονέα και δέκα χρόνια φυλάκιση για τον συνένοχο ειδικό φρουρό, τον Βασίλη Σαραλιώτη. Για να οδηγηθεί το δικαστήριο σε αυτή την απόφαση η οικογένεια του Γρηγορόπουλου χρειάστηκε να προσλάβει ειδικούς επιστήμονες, που απέδειξαν ότι ο Κορκονέας πυροβόλησε με δόλο σε ευθεία βολή και ήρεμη ψυχική κατάσταση, στοχεύοντας στην καρδιά του Αλέξανδρου.
Μετά την πρώτη μας χαρά για την καταδίκη των ενόχων ο Σαραλιώτης αποφυλακίστηκε λίγο αργότερα, γιατί ήταν άρρωστος ο πατέρας του…
Το μεγάλο δράμα παίχτηκε στην εκδίκαση της υπόθεσης σε δεύτερο βαθμό στο Εφετείο της Λαμίας.
Από την πρώτη στιγμή διαφάνηκε η πρόθεση των δικαστών και του εισαγγελέα να αποφυλακίσουν τον Κορκονέα και να αθωώσουν τον Σαραλιώτη. Αν κάποιος στο ακροατήριο δεν ήξερε τι είχε συμβεί θα συμπέραινε, από τις αντιδράσεις των δικαστών ότι ο Γρηγορόπουλος ήταν ο ένοχος και θύμα του ο Κορκονέας.
Στη δική μου εξέταση ως μάρτυρα η πρόεδρος τον περισσότερο χρόνο με ρωτούσε άσχετα προς την υπόθεση πράγματα για το IB, ποια σχολεία έχουν τμήματα IB, ποια μαθήματα διδάσκονται, σε ποια πανεπιστήμια του εξωτερικού εισάγονται τα παιδιά και άλλα τέτοια, γιατί ενδιαφερόταν ως μητέρα για τον έφηβο γιο της. Ευτυχώς τότε δεν υπήρχαν τα Ωνάσεια, γιατί μπορεί να με ρωτούσε και για αυτά. Όλη αυτή η συζήτηση δεν συμπεριλήφθηκε βέβαια στα πρακτικά της δίκης, τα οποία ελέγχει η πρόεδρος.
Ο εισαγγελέας έπαιρνε το λόγο για να ενισχύσει τις θέσεις του Κορκονέα και πρόεδρος και εισαγγελέας απέρριπταν τις ενστάσεις των δικηγόρων της οικογένειας του Γρηγορόπουλου, ενώ έκαναν δεκτές τις ενστάσεις από την πλευρά των κατηγορουμένων.
Εντέλει ο εισαγγελέας με λογικά άλματα εισηγήθηκε την αθώωση του Σαραλιώτη και έπλεξε το εγκώμιο του Κορκονέα ως αστυνομικού και εισηγήθηκε να γίνει αποδεκτό το ελαφρυντικό του πρότερου σύννομου βίου του Κορκονέα. Ο Κορκονέας ήταν ένας εξαιρετικά βίαιος και επιθετικός αστυνομικός και για αυτό οι συνάδελφοί του τον αποκαλούσαν Ράμπο. Ο εισαγγελέας έφτασε στο σημείο να ισχυριστεί ότι τον αποκαλούσαν Ράμπο, επειδή έκανε σωστά τη δουλειά του. Το δικαστήριο έκανε δεκτές τις εισηγήσεις του εισαγγελέα, αθώωσε τον Σαραλιώτη, αναγνώρισε ελαφρυντικό για τον Κορκονέα και αμέσως τον αποφυλάκισε.
Το ελαφρυντικό αναιρέθηκε από τον Άρειο Πάγο, γιατί όσα έκανε ο Κορκονέας πριν πυροβολήσει, δηλαδή η προκλητική συμπεριφορά, τα αισχρόλογα και η ανυπακοή στη διαταγή να αποχωρήσει δεν μπορούν να θεωρηθούν σύννομα. Η υπόθεση παραπέμφθηκε και πάλι στο Εφετείο Λαμίας με άλλη σύνθεση, το οποίο με ακροβασίες και ταχυδακτυλουργικά τεχνάσματα αφαίρεσε από τους δικηγόρους του Γρηγορόπουλου το δικαίωμα να αντικρούσουν τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς και έπρεπε να παρακολουθούν σιωπηλοί. Τελικά το δικαστήριο ενέκρινε ξανά το ίδιο ελαφρυντικό. Το ελαφρυντικό αναιρέθηκε και πάλι από τον Άρειο Πάγο, παραπέμφθηκε ξανά η υπόθεση στο Εφετείο Λαμίας και μόλις εφέτος, μετά από 17 χρόνια, τον Ιούνιο του 2025 ο Κορκονέας οδηγήθηκε εντέλει στη φυλακή, για να εκτίσει ποινή ισοβίων χωρίς ελαφρυντικά ως ένοχος για τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου σε ευθεία βολή, με δόλο και σε ήρεμη ψυχική κατάσταση.
Η ποινή αυτή είναι πρωτοφανής για αστυνομικό και οφείλεται στην εξέγερση του κόσμο τον Δεκέμβρη του 2008 που απαιτούσε τιμωρία και στην οικονομική δυνατότητα της οικογένειας Γρηγορόπουλου να χρηματοδοτεί τα τεράστια και συνεχή δικαστικά έξοδα.
Η πάγια τακτική είναι να κηρύσσεται αθώος ο αστυνομικός που δολοφονεί σε ώρα υπηρεσίας. Πολύ συγκλονιστική είναι για παράδειγμα η περίπτωση του αστυνομικού Μελίστα που δολοφόνησε τον επίσης δεκαπεντάχρονο Μιχάλη Καλτεζά και αθωώθηκε.
Σε πολλές περιπτώσεις δεν γίνεται δίκη, γιατί ο αστυνομικός ισχυρίζεται ότι το όπλο εκπυρσοκρότησε μόνο του ή ότι πυροβόλησε στον αέρα για εκφοβισμό και η σφαίρα εξοστρακίστηκε. Πολλές τέτοιες περιπτώσεις έχουν τεθεί στο αρχείο χωρίς δίκη. Κι ο Κορκονέας πυροβόλησε, γιατί ήταν σίγουρος ότι δεν θα έμπαινε ούτε μια μέρα φυλακή και γιαυτό το βράδυ της δολοφονίας του Αλέξανδρου τηλεφώνησε στη γυναίκα του και της είπε: «Μαράκι, κάτι έτυχε στη δουλειά, φάτε εσείς, εγώ θα αργήσω λίγο». Ήταν βέβαιος πως το βράδυ θα έτρωγε και θα κοιμόταν ήσυχος στο σπίτι του, γιατί ποτέ κανείς εισαγγελέας δεν αναρωτήθηκε πώς είναι δυνατόν όταν ένα όπλο εκπυρσοκροτεί από μόνο του ή όταν εξοστρακίζεται η σφαίρα πάντα το θύμα βρίσκεται με μια σφαίρα στην καρδιά ή στο κεφάλι.
Τα δολοφονημένα από αστυνομικούς θύματα είναι πάρα πολλά. Μερικών θυμάτων δεν έχει γίνει γνωστό ούτε το όνομα, αλλά μπαίνουν στο αρχείο με την ένδειξη «αγνώστων στοιχείων».
Τα μνημεία που τιμούν αστυνομικούς είναι πάρα πολλά και εδώ και χρόνια έχω ζητήσει να μας παραχωρήσει ένας δήμαρχος δύο τετραγωνικά, για να κατασκευάσουμε ένα μνημείο για τα θύματα της αστυνομίας με δικά μας έξοδα, χωρίς επιβάρυνση του δήμου, αλλά κανείς δήμαρχος στην ελληνική επικράτεια δεν πρόσφερε αυτά τα δύο τετραγωνικά.
Τα θύματα της αστυνομίας συνεχώς αυξάνουν και αυτές
τις μέρες αναβλήθηκε και πάλι η δίκη των αστυνομικών βασανιστών του Βασίλειου Μάγγου, που τον οδήγησαν στο θάνατο. Η εισαγγελία δεν επιτρέπει στους γονείς και την δικηγόρο της οικογένειας Μάγγου να μιλήσουν στη διάρκεια της δίκης και να αντικρούσουν τα ψέματα των βασανιστών.
Προσπαθήστε να μπείτε στη θέση αυτών των γονιών, που όταν ανοίγουν οι πόρτες του δικαστηρίου για το κοινό, η αίθουσα είναι ήδη κατειλημμένη από αστυνομικούς με πολιτικά που συμπαραστέκονται στους συναδέλφους τους βασανιστές, έτσι ώστε οι αλληλέγγυοι προς το θύμα να μην μπορούν να μπουν στην αίθουσα. Και οι γονείς του Βασίλειου Μάγγου, για να μπουν στην αίθουσα περνούν από εξονυχιστικό σωματικό έλεγχο και όταν τελικά εισέλθουν θα μείνουν βουβοί, γιατί τους έχει αφαιρεθεί με δικονομικές ακροβασίες το δικαίωμα να υποστηρίξουν το νεκρό παιδί τους.
Αυτή είναι η ελληνική αστυνομία, αυτοί είναι οι Έλληνες δικαστές, αυτό είναι το ελληνικό κράτος.
Και αυτά είναι τα δύο παιδιά, ο Αλέξανδρος και ο Νίκος, που η μοίρα άφησε με το δάχτυλό της ένα ολόκληρο αποτύπωμα στο μέτωπό τους.

Τα παιδιά στα νύχια και τα δόντια της αστυνομίας

Posted on by

Η ομιλία μου στην εκδήλωση των «Προσφυγικών» με θέμα: Όξυνση και Διεύρυνση της Καταστολής στην Νεολαία

Στον νόμο περί απουσιών ο κ. Πιερρακάκης δεν αναφέρει αν στην περίπτωση μαθητή που κρατείται παράνομα από την αστυνομία οι απουσίες του είναι αδικαιολόγητες ή δικαιολογημένες και αν προσμετρώνται στον χαρακτηρισμό της φοίτησης.

Εφόσον συνάδελφος του, επικεφαλής της αστυνομίας είναι ο Χρυσοχοΐδης, ο υπουργός παιδείας όφειλε να έχει νομοθετήσει και για αυτές τις απουσίες, που είναι πλέον πολλές και δεν διακαιολογείται τέτοια αμέλεια.

Όταν ένα παιδί συμμετέχει σε αθλητικούς αγώνες, οι απουσίες του δεν προσμετρώνται στον χαρακτηρισμό της φοίτησης και δεν χάνει τη χρονιά λόγω πολλών απουσιών. Ελπίζω το κενό του νόμου να αντιμετωπίζεται σωστά από τους συλλόγους διδασκόντων στα σχολεία και να θεωρούν ανεξαιρέτως όλες τις κρατήσεις ανηλίκων από την αστυνομία παράνομες και να μη προσμετρούν τις απουσίες που έγιναν στο χαρακτηρισμό της φοίτησης και να θεωρείται ότι οι απουσίες έγιναν λόγω συμμετοχής σε αγώνες. Σε αγώνες κατά της καταστολής και της βίας του κράτους.

Παρόλο που τώρα η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη, οι νέοι πάντα ήταν ύποπτοι για την αστυνομία. Θυμάμαι ότι όταν ήμουν φοιτητής αποφάσισα να το αποκρύψω και στην αστυνομική μου ταυτότητα δήλωνα ιδιωτικός υπάλληλος. Και το 1978 με συνέλαβαν ως τρομοκράτη στο σταθμό του τρένου στο Μοναστηράκι, γιατί το δέμα που κρατούσα θεωρήθηκε βόμβα που θα ανατίναζε τον συρμό. Με προσήγαγαν στο ΑΤ Ομόνοιας, όπου με διέταξαν να ανοίξω το δέμα και ακολούθησε ο διάλογος:

-Τι είναι αυτό;

-Εκκολαπτική μηχανή.

-Δηλαδή;

-Κλωσσομηχανή.

-Και τι κάνει;

-Βγάζει πουλιά.

-Τι πουλιά;

-Ανάλογα με τα αυγά που θα της βάλεις.

Η απογοήτευσή τους φαίνεται ότι επηρέασε τη φτηνή ερασιτεχνικής κατασκευής κλωσσομηχανή που είχα αγοράσει από την οδό Αθηνάς και ποτέ δεν έβγαλε κανένα πουλί. Τη χρησιμοποιούσα μόνο για να φτιάχνω γιαούρτι.

Την εποχή εκείνη οι μαθητές δεν θεωρούνταν ακόμη πολύ ύποπτοι, όσο οι νέοι, άντρες και γυναίκες, για να μην ξεχνάμε τις αδελφές Τσαγκαράκη. Οι μαθητές άρχισαν να θεωρούνται πολύ ύποπτοι μετά τη δολοφονία του Καλτεζά και κατόπιν του Γρηγορόπουλου. Και πολύ συγκεκριμένα καταθέτω ότι στη δίκη για τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου η πρόεδρος του Εφετείου Λαμίας ρώτησε αστυνομικό των Εξαρχείων, μάρτυρα υπεράσπισης του Κορκονέα, από ποια ηλικία προκαλούν προβλήματα οι αντιεξουσιαστές στα Εξάρχεια κι εκείνος απάντησε από 13 ετών. Φαντάζομαι ότι τώρα πλέον η ηλικία θα έχει πέσει στα χρόνια του νηπιαγωγείου. Το σημαντικό όμως είναι ότι η πρόεδρος δεν ρώτησε «και τι κάνετε με αυτά τα δεκατριάχρονα;» Προφανώς δεν ρώτησε γιατί ήταν σίγουρη ότι πέφτουν σε καλά χέρια.

Έως πριν από λίγα χρόνια οριζόταν με σαφήνεια από το υπουργείο Παιδείας ότι το σχολείο ήταν αρμόδιο για τη διαγωγή των παιδιών εντός και εκτός σχολείου σε όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους. Όχι του διδακτικού έτους που τελειώνει στις 30 Ιουνίου, αλλά του σχολικού έτους, που αρχίζει την 1η Σεπτεμβρίου και λήγει την 31η Αυγούστου. Δηλαδή το σχολείο ήταν υπεύθυνο και αρμόδιο για τη συμπεριφορά ενός εφήβου τον Αύγουστο στη Μύκονο. Αυτό μπορεί να ακούγεται πολύ αυταρχικό, αλλά κρατούσε την αστυνομία μακριά από τους ανήλικους. Και να αναφερθώ σε συγκεκριμένη περίπτωση. Μαθητής του σχολείου κυκλοφορούσε στη Μύκονο με μπλούζα που είχε τυπωμένο προσβλητικό κείμενο για συμμαθητή του, που επίσης έκανε διακοπές στην ίδια παραλία της Μυκόνου. Μου καταγγέλθηκε και δεν είπα δεν με αφορά, γιατί έγινε τον Αύγουστο στη Μύκονο. Το σχολείο οφείλει να αντιμετωπίζει τα παραπτώματα των παιδιών με παιδαγωγικό τρόπο και πάντα προς το συμφέρον και το όφελος του παιδιού. Με τρόπο που θα έκανε τους αστυνομικούς να καγχάσουν. Παρόλα αυτά και τότε άκουγα και διάβαζα για διευθυντές σχολείων που έβγαζαν την ευθύνη από πάνω τους και έλεγαν ότι το επεισόδιο συνέβη στη γωνία έξω από το σχολείο και για αυτό έχει αρμοδιότητα μόνο η αστυνομία.

Ας δούμε όμως ποια είναι η θέση του κ. Πιερρακάκη πάνω στο θέμα αυτό.

Την απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων εντός των σχολείων τη δικαιολόγησε λέγοντας πως το τηλέφωνο είναι βασικός συντελεστής για το μπούλινγκ. Το μπούλινγκ όμως, το πιο σοβαρό και επικίνδυνο, γίνεται εκτός σχολείου. Στη διαδρομή προς το σπίτι, στη γειτονιά, στην εκδρομή, στο πάρτι. Άρα ο κ. Πιερρακάκης δεν προστατεύει τα παιδιά από το μπούλινγκ, αλλά τα σχολεία που είναι στην αρμοδιότητά του. Την αντιμετώπιση του πιο σοβαρού κι επικίνδυνου εκτός σχολείου μπούλινγκ ο υπουργός την αναθέτει στο συνάδελφό του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Με λίγα λόγια η ουσιαστική διαπαιδαγώγηση των παιδιών φεύγει από την αρμοδιότητα των εκπαιδευτικών και πέφτει στα χέρια των αστυνομικών και των εισαγγελέων. Προτείνω στη νέα αναθεώρηση του Συντάγματος να αναφέρεται σαφώς ότι η διαπαιδαγώγηση των παιδιών ανατίθεται στους αστυνομικούς, τους δικαστικούς και στις φυλακές ανηλίκων.

Από την άλλη διάβασα αυτές τις μέρες ότι για τα κινητά έχουν δοθεί 16.000 αποβολές από την αρχή της χρονιάς και μάλιστα σύμφωνα με τις νέες διατάξεις η έκτιση της ποινής γίνεται εκτός σχολείου. Δηλαδή με απόφαση του σχολείου και του υπουργείου 16.000 έφηβοι βρέθηκαν να περιπλανώνται στους δρόμους και ο υπουργός το θεώρησε επιτυχία του μέτρου. Η αποβολή πρέπει να έχει μόνο συμβολικό χαρακτήρα και όχι να εκθέτει τους έφηβους στους εκτός σχολείου κινδύνους, όπου αναζητούν τρόπους εκτόνωσης μια και οι φίλοι τους εκείνη την ώρα βρίσκονται στο σχολείο.

Εύλογα θα αναρωτηθείτε αν μέσα στο σχολείο γίνονται σοβαρά παραπτώματα για τα οποία πρέπει να επιβάλλονται αποβολές. Βεβαίως γίνονται παραπτώματα και επιβάλλονται ποινές. Αλλά κάθε ημέρα αποβολή

δεν πρέπει να υποδηλώνει μόνο το παράπτωμα του παιδιού, αλλά και να αναδεικνύει την αποτυχία του σχολείου να δράσει προληπτικά και να διαπαιδαγωγήσει το παιδί.

Ίσως έχετε δει ένα κείμενο που κυκλοφορεί κάθε τόσο στο διαδίκτυο και μοιάζει σαν να έχει γραφεί από εκπαιδευτικούς και απευθύνεται προς τους γονείς και τους λέει περίπου εμείς μαθαίνουμε στα παιδιά σας Μαθηματικά, φυσική, Χημεία, εσείς να τους μάθετε την τιμιότητα, τον σεβασμό, την ευγένεια, την αλληλεγγύη και άλλα τέτοια και κάθε φορά που βλέπω αυτό το κείμενο απογοητεύομαι βαθύτατα.

Το άρθρο 16 του Συντάγματος ορίζει ότι «H παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Kράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Eλλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.»

Το Σύνταγμα αναφέρεται στις υποχρεώσεις του κράτους αλλά δεν ορίζει ποιες από όλες αυτές αποτελούν υποχρεώσεις της αστυνομίας και ποιες αποτελούν υποχρεώσεις του σχολείου. Όσον αφορά την υποχρέωση για τη διάπλαση σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες νομίζω την αναθέτει στο στρατό, μέσω της στρατιωτικής θητείας, τα υπόλοιπα στην αστυνομία και για το σχολείο απομένει μόνο η ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης. Και να μην ξεχνάμε ότι αρετές της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης είναι ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, ο μισογυνισμός, ο σεξισμός, η πατριαρχία, η ομοφοβία, η μισαλλοδοξία και ο φανατισμός. Και η πεποίθηση ότι τα φύλα είναι δύο.

Κάποτε είπα σε παιδιά της τρίτης γυμνασίου ένα αίνιγμα: Κυριακή πρωί, πατέρας και γιος πήγαν μια βόλτα με το αυτοκίνητο, στη διαδρομή τράκαραν, ο πατέρας σκοτώθηκε επί τόπου και ο γιος σε κρίσιμη κατάσταση μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Αλλά από το χειρουργείο ακούστηκε μια φωνή «δεν μπορώ να χειρουργήσω αυτό το παιδί, είναι γιος μου». Δόθηκαν και μεταφυσικές ερμηνείες, αλλά κανείς δεν είπε ότι χειρούργος ήταν η μητέρα. Και τότε κατάλαβα ότι η παιδεία είχε αποτύχει.

Μια άλλη φορά προσποιήθηκα ότι τους διαβάζω ένα κείμενο που κατέληγε «από το ανοιχτό παράθυρο είδε έναν άνθρωπο να στρίβει από τη γωνία» και τους ζήτησα να περιγράψουν αυτόν τον άνθρωπο μέσα σε δύο γραμμές. Περιέγραψαν άνδρα μεταξύ 30 και πενήντα ετών, με κοστούμι ή καμπαρντίνα, με χαρτοφύλακα ή ομπρέλα. Περιέγραψαν δηλαδή άντρα με εξουσία, όχι μια γυναίκα ή ένα πρόσφυγα, όχι έναν ανάπηρο ή γέρο. Άνθρωπος σημαίνει άντρας με εξουσία. Και τότε κατάλαβα ότι η παιδεία είχε αποτύχει.

Μια άλλη φορά στο μάθημα της λογοτεχνίας που διαβάζαμε παράνομα το ημερολόγιο του Άντριαν Μολ ο δεκατετράχρονος Άντριαν Μολ είχε αναλάβει εθελοντικά τη φροντίδα ενός γέρου 87 ετών. Η συνομήλικη Πανδώρα τον βλέπει να σιδερώνει τα σώβρακα του γέρου. Ο Άντριαν αργότερα ρωτάει την Πανδώρα «πότε με ερωτεύτηκες» κι εκείνη απαντά «όταν σε είδα να σιδερώνεις τα σώβρακα του γέρου». Και τότε ρώτησα τα παιδιά γιατί τον ερωτεύτηκε όταν τον είδε να σιδερώνει τα σώβρακα. Και τα παιδιά είπαν επειδή όταν παντρευτούν θα τη βοηθάει στο νοικοκυριό. Μόνο ένα δεκατετράχρονο κορίτσι είπε «επειδή σιδερώνοντας τα σώβρακα του γέρου έδειχνε ενσυναίσθηση και αλληλεγγύη.

Και τότε κατάλαβα ότι η παιδεία είχε αποτύχει, αλλά και ότι υπήρχε ελπίδα.

Το κείμενο που σας προανάφερα, που απευθύνεται στους γονείς και τους ζητάει να μάθουν στα παιδιά ευγένεια, σεβασμό και αλληλεγγύη με αναγκάζει να ερωτήσω: ξέρετε πολλούς Έλληνες πατεράδες που θα χαίρονταν αν ο δεκατετράχρονος γιος τους σιδέρωνε σώβρακα ενός ξένου;

Προτείνω να γίνει λοιπόν μια ανταλλαγή. Οι οικογένειες να αναλάβουν την ενίσχυση της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και το σχολείο όλα τα άλλα.

Η ειδησεογραφία μάς βομβαρδίζει με παραπτώματα ανηλίκων: βίαιη συμπεριφορά, μπούλινγκ, σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση, κλοπές, καταστροφές. Για τέτοια και πολύ χειρότερα αδικήματα βέβαια κατηγορούνται και οι αστυνομικοί καθημερινά που ίσως δίνουν το «καλό» παράδειγμα στους έφηβους. Αλλά ίσως τα παιδιά να εξωθούνται και από το αδιέξοδο μέλλον, την ανεργία, τη φτώχεια, την αναλγησία των κρατικών μηχανισμών.

Θα επαναλάβω με επιμονή, ότι κάθε ποινή που επιβάλλεται σε ανήλικο είναι μια μεγάλη αποτυχία του σχολείου και του εκπαιδευτικού συστήματος. Η παραβατικότητα των νέων δεν αντιμετωπίζεται με παρελάσεις, αγιασμούς, σημαιοστολισμούς, εικονίσματα και πανηγυρικούς.

Η παιδεία πρέπει να ανασυσταθεί και να παραιτηθεί από τα εθνοσωτήρια μηνύματα. Το μάθημα της λογοτεχνίας προβάλλει μόνο στερεοτυπικούς ρόλους για τον πατέρα, τη μητέρα, το παλικάρι, την οικογένεια και κατατάσσει τα κείμενα σε ενότητες από τη θρησκευτική ζωή, την ιστορία, τις παραδόσεις και την οικογένεια. Δεν υπάρχουν κείμενα που αναδεικνύουν πλευρές και προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας. Δεν υπάρχει ανεργία, διαζύγιο, παιδί με δύο μαμάδες ή δύο μπαμπάδες, ομοφυλοφιλία, μέλος της οικογένειας στη φυλακή, εκμετάλλευση, ενδοοικογενειακή βία, συμμετοχή σε πορείες και διαδηλώσεις.

Τα παιδιά μέσα στο σχολείο πρέπει να αισθάνονται ότι το μάθημα τα αφορά, ότι δεν έχουν εξωθηθεί στο περιθώριο του σχολείου και της κοινωνίας. Το σχολείο πρέπει να κουβεντιάζει θέματα που ενδιαφέρουν και αφορούν τα παιδιά, θέματα που δεν υπάρχουν στα κείμενα του Καρκαβίτσα, του Ιουλίου Βερν και του Βιζυηνού, που με δήθεν προδευτικό χαρακτήρα εισάγει στα σχολεία ο κ. Πιερρακάκης.

Κι αν γίνει αναθεώρηση του άρθρου 16 τότε με σαφήνεια να διατυπωθεί πως το σχολείο οφείλει πρωτίστως να διδάσκει τις δημοκρατικές αξίες, την ισότητα, την ανεκτικότητα και την ισότιμη αποδοχή του άλλου φύλου, της άλλης εθνικότητας, της άλλης θρησκείας, της άλλης κουλτούρας, του άλλου σεξουαλικού προσανατολισμού, της σωματικής και πνευματικής απόκλισης.

Υπάρχουν πολλά προγράμματα που προωθούν τις σύγχρονες αξίες, αλλά απαιτούν δαπάνες και εξειδίκευση του διδακτικού προσωπικού.

Και θέτω το εξής ερώτημα στον υπουργό. Γίνεται εφηβικό πάρτι. Όλα τα παιδιά της τάξης είναι καλεσμένα εκτός από ένα. Στη διάρκεια του πάρτι τα καλεσμένα παιδιά τηλεφωνούν όλα μαζί στο ακάλεστο παιδί, του λένε πόσο ωραία περνούν ενώ εκείνο θα μένει πάντα μόνο του στο σπίτι, γιατί δεν είναι φίλος/η τους και ούτε ποτέ θα γίνει. Όλο αυτό το θεωρεί πρόβλημα; Έχει να προτείνει κάτι; Δυστυχώς γίνεται εκτός σχολείου και η αστυνομία δεν μπορεί να επέμβει γιατί δεν υπάρχει αξιόποινη πράξη.

Καταλήγοντας θα επαναλάβω αυτό που τονίζω σε κάθε ευκαιρία. Πρέπει από το νηπιαγωγείο να εισαχθεί μάθημα ανθρώπινων σχέσεων. Μάθημα ευρύτερο από τη σεξουαλική αγωγή, Θα τη συμπεριλαμβάνει, αλλά θα περιλαμβάνει και θα εξετάζει και θα αναδεικνύει πολλά κοινωνικά θέματα, όχι με διδακτικό και ηθικοπλαστικό τρόπο, αλλά με κοινωνικό προβληματισμό.

Για ένα σχολείο και μια κοινωνία ισότητας και ανεκτικότητας, που θα απαιτεί και θα επιβάλλει ίσες ευκαιρίες για όλους, μακριά από τα δόντια και τα νύχια της αστυνομίας.

Τα Ξένα Fund Οδηγούν Στον Αφανισμό της Παιδείας

Posted on by

(Ομιλία μου σε εκδήλωση του Ρουβίκωνα για τον αφανισμό του δημόσιου σχολείου)

Η εξαγορά των πέντε πολύ μεγάλων ιδιωτικών σχολείων από ξένα fund τους τελευταίους μήνες δεν είναι μία κίνηση που αφορά ένα μικρό κομμάτι της ελληνικής εκπαίδευσης. Αντίθετα θεωρώ ότι μπορεί να επηρεάσει μέσα σε λίγα χρόνια την ελληνική εκπαίδευση συνολικά καθώς και την ελληνική κοινωνία λόγω του σταδιακού αποκλεισμού των παιδιών, που φοίτησαν σε δημόσια σχολεία, από την ανώτατη εκπαίδευση και την αγορά εργασίας.

Παράλληλα από την πλευρά της κυβέρνησης προωθείται η είσοδος μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μέσω του προγράμματος IB (International Baccalaureate-Διεθνές Απολυτήριο) καθώς επίσης η μεγαλύτερη αυτονόμηση των δημοσίων σχολείων με δικαιώματα, που, αντί να δίνονται στον σύλλογο διδασκόντων,ϊ δίνονται αποκλειστικά στον διευθυντή του σχολείου. Αυτά που προωθεί το Υπουργείο Παιδείας και η εξαγορά των ιδιωτικών σχολείων μοιάζουν άσχετα μεταξύ τους αλλά θεωρώ ότι είναι κινήσεις αλληλοσυμπληρούμενες. Οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες είναι αυτές που άνοιξαν το δρόμο στα ξένα fund. Ας δούμε πώς;

Δεν θέλω να αναφέρω αναλυτικά ποια σχολεία εξαγοράστηκαν και από ποιους επενδυτικούς οργανισμούς, γιατί δεν είναι αυτό το θέμα μου, αλλά ως παράδειγμα θα αναφέρω μόνο το αγγλικό fund Inspired που εξαγόρασε δύο σχολεία, τη Σχολή Κωστέα Γείτονα και τη Σχολή Μωραΐτη.

Η Inspired ελέγχει περισσότερα από 110 ιδιωτικά σχολεία στις πέντε ηπείρους με περισσότερους από 80.000 μαθητές. Μεγάλοι επενδυτικοί κολοσσοί έχουν επενδύσει τεράστια κεφάλαια στην Inspired και χαρακτηριστικά η Stonepeak εξαγόρασε το 2022 μετοχές της Inspired αξίας ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Προφανώς αναμένει και τα ανάλογα κέρδη. Άλλωστε στον ιστότοπό της η Inspired χαιρετίζει τη «συνεργασία» της με τη Σχολή Μωραΐτη ως «είσοδο σε νέα αγορά» (Inspired to enter new market by welcoming the leading Greek school, Moraitis School to the group). Η Σχολή Μωραΐτη την περασμένη χρονιά εμφάνισε κέρδη μόλις 500.000€. Η Inspired όμως δεν έκανε αυτήν την τεράστια επένδυση, για να εισπράττει 500,000€ και μάλιστα πολύ λιγότερα, δεδομένου ότι μάλλον θα καταβάλλει και ενοίκιο για τις εγκαταστάσεις, οι οποίες παρέμειναν στην ιδιοκτησία της οικογένειας Μωραΐτη. Από πού όμως θα βγουν τα κέρδη; Προφανώς από όπου μπορούμε να φανταστούμε, έχοντας πάντα στο μυαλό μας πως καλό σχολείο και κέρδη είναι έννοιες ασύμβατες.

Οι επενδυτικοί οργανισμοί που εξαγόρασαν τα ελληνικά ιδιωτικά σχολεία δραστηριοποιούνται κυρίως στην Αγγλία και είναι χρήσιμο να δούμε τι ισχύει σε αυτή τη χώρα. Στην Αγγλία και στα περισσότερα κράτη τα καλά ιδιωτικά σχολεία είναι μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, που δεν εξαγοράζονται από fund όπως είναι δηλαδή στην Ελλάδα το Κολλέγιο Αθηνών και το Πηρς. Από τα λίγα βρετανικά ιδιωτικά σχολεία που είναι κερδοσκοπικές επιχειρήσεις πολλά έχουν εξαγοραστεί. Όμως στην Αγγλία, υπάρχει μια ιδιομορφία και με τα δημόσια σχολεία, που δύσκολα μπορεί κανείς να τη διανοηθεί. Σε αυτή τη χώρα λειτουργεί ένας οργανισμός, ο Ofsted, ο οποίος κάνει τις αξιολογήσεις των σχολείων. Οι άνθρωποί του εγκαθίστανται στο σχολείο και αξιολογούν όλες τις εκπαιδευτικές παραμέτρους. Αν το σχολείο δεν πάρει καλό βαθμό στην αξιολόγηση, τότε μετατρέπεται σε academy, που σημαίνει ότι εξακολουθεί να χρηματοδοτείται από το κράτος, αλλά τη διοίκησή του αναλαμβάνει ένας ιδιωτικός φορέας ακόμη και μια επιχείρηση. Και μπορεί ο ιδιωτικός φορέας ή η επιχείρηση να αναλάβει να διοικήσει ένα academy ή ακόμη και ένα σύνολο από τέτοια σχολεία. Η επιχείρηση διαχειρίζεται τα χρήματα που δίνει το κράτος, προσλαμβάνει και απολύει και συχνά στο διδακτικό προσωπικό συμπεριλαμβάνονται μετανάστες και άνεργοι ηθοποιοί. Τελευταία έχει ξεσπάσει ένα σκάνδαλο με εκπαιδευτικούς που οι διοικήσεις των academy έφεραν από τη Τζαμάικα και με διάφορα τεχνάσματα τους πλήρωναν με χαμηλότερους μισθούς, γιατί δήθεν είχαν λιγότερα προσόντα από τους Άγγλους. Άλλωστε η εκμετάλλευση των εργαζομένων ήταν το κίνητρο των διοικήσεων. Επιπλέον οι διοικούντες τα academy έχουν δικαίωμα επέμβασης στο διδακτικό πρόγραμμα, παραμερίζουν ή καταργούν τελείως τα ανθρωπιστικά μαθήματα και διδάσκουν πολλές ώρες Μαθηματικά και Αγγλικά και τα απαραίτητα για τις εξετάσεις μαθήματα. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά παίρνουν καλούς βαθμούς στις εξετάσεις και το σχολείο ανεβαίνει στην κλίμακα της αξιολόγησης. Οι απόφοιτοι του σχολείου ανταποκρίνονται στις εργοδοτικές απαιτήσεις της επιχείρησης, που διοικούσε το σχολείο, και η επιχείρηση και η υπόλοιπη αγορά μπορούν να επιλέξ τους νέους της υπαλλήλους από αυτούς.

Ας έρθουμε στην Ελλάδα τώρα. Ας πούμε αρχικά πως ένας εκπαιδευτικός της Σχολής Μωραΐτη θα κινδύνευε με απόλυση αν ερχόταν ως ομιλητής σε μια οποιαδήποτε εκδήλωση του Ρουβίκωνα με οποιοδήποτε θέμα, γιατί απαγορεύεται η δημόσια εκδήλωση πολιτικής προτίμησης ή αναφορά σε οικονομικά θέματα. Πόσο μάλλον η εντός του σχολείου, έστω και υπαινικτικά, πολιτική τοποθέτηση. Και δεν εννοώ κομματική, αλλά ουσιαστικά πολιτική.

Οι διοικούντες την Σχολή Μωραΐτη ισχυρίζονται ότι το σχολείο θα είναι πάρα πολύ καλό, αλλά η συζήτηση περιορίζεται στα τεχνικά μέσα, στο Wi Fi και στους διαδραστικούς πίνακες.

Ποιος όμως είναι ο εκπαιδευτικός στόχος του fund που εξαγόρασε το σχολείο; Η Inspired στην ιστοσελίδα της έχει με μεγάλα γράμματα κάτω από τον τίτλο της τον εκπαιδευτικό της στόχο: Δημιουργεί Ηγέτες. (Preparing Leaders).

Τα σχολεία που δημιουργούν ηγέτες, όπως και οι στρατιωτικές σχολές, πολύ απέχουν από το να είναι καλά σχολεία. Δεν είναι οι διαδραστικοί πίνακες, τα πάουερ πόιντ, και τα μαθήματα ρομποτικής αυτά που κάνουν ένα σχολείο καλό. Ένα σχολείο χαρακτηρίζεται ως καλό κυρίως από την παιδαγωγική του ιδεολογία και από τα καινοτόμα προγράμματα που προωθούν αυτή την ιδεολογία. Τα καλά σχολεία δίνουν έμφαση στη συνεργατικότητα και όχι στα ηγετικά προσόντα. Και με συγκεκριμένα προγράμματα, και όχι στα λόγια, καλλιεργούν την ισότητα και την αλληλεγγύη. Και έχουν επίσης προγράμματα κατά του bullying (όπως αυτά που εγκατάλειψε η Σχολή Μωραΐτη) και προγράμματα κατά του ρατσισμού, κατά της ξενοφοβίας, κατά της ομοφοβίας, κατά του σεξισμού και της πατριαρχίας. Αυτά όμως κοστίζουν χρήματα και για αυτό δεν προωθούνται στα δημόσια σχολεία και επιπλέον και ακόμη χειρότερα μπορεί να μην είναι επιθυμητά.

Κάποιος είπε ότι θα αφελληνιστεί από τα fund η ελληνική παιδεία. Δεν νομίζω ότι υπάρχει τέτοιος κίνδυνος δεδομένου ότι αυτά τα σχολεία απευθύνονται σε δεξιές συντηρητικές κοινωνίες. Το Κολλέγιο Αθηνών και το Πηρς, για να μην κατηγορηθούν για αμερικανικό προσανατολισμό έχτισαν ορθόδοξες εκκλησίες στον περίβολό τους. Και κάποτε που χάζευα το ενημερωτικό δελτίο του Κολλεγίου Αθηνών μέτρησα σε διαφορετικές φωτογραφίες του 13 ορθόδοξους κληρικούς. Μπορεί να υπονομευθεί το μάθημα της κοινωνιολογίας, μπορεί να χάσει την ιδεολογική της διάσταση η Ιστορία, αλλά η ελληνοχριστιανική διάσταση της εκπαίδευσης δεν κινδυνεύει.

Εκτιμώ όμως ότι, όπως και στα δημόσια, έτσι και στα σχολεία των fund ο σύλλογος διδασκόντων θα χάσει τη δύναμή του και δεν θα μπορεί να επηρεάσει ιδεολογικά την τάση του σχολείου. Αλλά, επιπλέον, προβλέπω πως ο σύλλογος τελικά θα διαλυθεί τελείως.

Από το 2026 θα λειτουργήσουν πιλοτικά τμήματα ΙΒ σε 5 πρότυπα δημόσια λύκεια. Οι απόφοιτοί του θα μπορούν να εισάγονται στα μη κρατικά πανεπιστήμια που θα ιδρυθούν χωρίς πανελλήνιες εξετάσεις. Ίσως όμως αυτό να είναι το πρώτο βήμα για να ακολουθήσει στη συνέχεια και η εισαγωγή στα κρατικά πανεπιστήμια, δεδομένου ότι θα επεκταθεί η ίδρυση τμημάτων ΙΒ και σε άλλα πρότυπα λύκεια.

Στην προοπτική να μπορούν οι απόφοιτοι του IB (International Baccalaureate) να φοιτούν στα ελληνικά πανεπιστήμια τα σχολεία αυτά θα μετατραπούν κυρίως σε σχολεία IB και θα έχουν όλες τις πόρτες ανοικτές στα ιδιωτικά ελληνικά πανεπιστήμια, στα πανεπιστήμιο του εξωτερικού και ενδεχομένως αργότερα και στα ελληνικά κρατικά πανεπιστήμια. Τα σχολεία που ήδη διδάσκουν το πρόγραμμα ΙΒ διαφημίζουν ότι έχουν σχεδόν 100% επιτυχία εισαγωγής στα ξένα πανεπιστήμια λόγω της υψηλής βαθμολογίας τους. Το ΙΒ είναι ένα απαιτητικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα και πώς γίνεται οι μαθητές να εξασφαλίζουν μια υψηλή βαθμολογία; Πολλά μπορεί να υποθέσει κανείς μια και ένα ποσοστό της βαθμολογίας διαμορφώνεται εσωτερικά από το σχολείο. Και όπως έχει ήδη δημοσιευτεί ένα άλλο ποσοστό προέρχεται από εκτενή εργασία που σε ιδανικές καταστάσεις συγγράφει ο μαθητής, αλλά σε άλλες τη γράφει ο ιδιαιτερατζής έναντι υψηλής αμοιβής και ο εκπαιδευτικός που κάνει το μάθημα πιέζεται από τους γονείς και το σχολείο να βεβαιώσει ότι η εργασία γράφτηκε από το παιδί.

Επιπλέον πολύ συχνά οι εκπαιδευτικοί είναι από ξένη χώρα, μπορεί και από τη Τζαμάικα, μια και τα πιο πολλά μαθήματα γίνονται στην αγγλική γλώσσα, χωρίς τα τυπικά προσόντα των Ελλήνων εκπαιδευτικών, με ετήσιες συμβάσεις, χωρίς δικαίωμα ψήφου στον ουσιαστικά ανύπαρκτο σύλλογο διδασκόντων και χωρίς δυνατότητα συνδικαλισμού και συμμετοχής σε απεργία και πάντα με την απειλή της μη ανανέωσης της σύμβασης. Τα σχολεία ΙΒ δεν απεργούν ποτέ.

Συνοψίζοντας να πω ότι ένα παιδί υψηλού εισοδήματός θα μπορεί με το απολυτήριο ΙΒ από ένα σχολείο των fund να μπαίνει στο ελληνικό ιδιωτικό πανεπιστήμιο με άνεση, παίρνοντας τη θέση από ένα παιδί του δημοσίου που ξημεροβραδιάζεται στα φροντιστήρια και μπορεί να μπει στο ιδιωτικό πανεπιστήμιο μόνο με πανελλήνιες. Και στη συνέχεια, στην αγορά εργασίας, πέραν των παρασκηνιακών διευθετήσεων, θα έχει ένα επιπλέον προβάδισμα:

Γιατί είναι απολιτίκ.

Ψηφίζει σωστά.

Έχει φιλοδοξία και ανταγωνιστικότητα.

Θεωρεί ότι ο συνδικαλισμός εμποδίζει την πρόοδο.

Δεν έχει κάνει κατάληψη.

Δεν έχει συμμετάσχει στην πορεία του Πολυτεχνείου και στην πορεία για τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.

Δεν ξέρει ποιοι είναι ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος και ο Νίκος Ρωμανός.

Δεν θέλει «λαθρομετανάστες».

Δεν ξέρει πού είναι η Γάζα.

Δεν συμφωνεί με τον όρο γυναικοκτονία.

Οι διαδρομές του έχουν σταματήσει εκεί που η Σκουφά συναντά τη Ναυαρίνου.

Και τέλος, δεν αμφισβήτησε και δεν θα αμφισβητήσει ποτέ την ιεραρχία.

Και τα fund θα θησαυρίζουν από τον αφανισμό της παιδείας γενικότερα και όχι μόνο του δημόσιου σχολείου.

Δεκαοχτώ Ενάτου, 18/9

Posted on by

Δεν πειράζει να φοβόμαστε. Το θέμα είναι να μη δειλιάζουμε, είπε η Μάγδα Φύσσα στο τέλος της παράστασης «πράξεως σπουδαίας και τελείας».
Πρεμιέρα χθες του «18/9» στο ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Μονόλογος μιας νέας γυναίκας, αυτόπτη μάρτυρα στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, που παλεύει να ξεπεράσει τους φόβους της, να παραμερίσει τις απειλές των χρυσαυγιτών, για να πάει να καταθέσει στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Το οικογενειακό της περιβάλλον και η κοινωνία ολόκληρη της λένε να μην πάει, να μην ανακατεύεται, να κοιτάει τη δουλειά της. Τόσοι και τόσοι ήταν αυτόπτες μάρτυρες στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και στη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, αλλά κανείς τους δεν εμφανίστηκε στο δικαστήριο, πολίτες έντιμοι, σοφοί, που κλείνουν το βράδυ την πόρτα τους και αφήνουν τον κόσμο απέξω, δεν τον βάζουν μέσα στο σπίτι τους, δεν κάνουν τα βάσανα του κόσμου δικά τους βάσανα. Έχει δίκιο αυτή και έχει άδικο η κοινωνία ολόκληρη;
Την ξέρω καλά αυτή την κοινωνία που θεωρούσε αλήτη τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, κλέφτη και πρεζάκια τον Ζακ Κωστόπουλο, που χαίρεται για κάθε ένα που δολοφονεί η αστυνομία, για την ασφάλεια της κοινωνίας δολοφονεί, για το δικό μας καλό σκοτώνει.
Την ξέρω αυτήν την κοινωνία που μου έλεγε να μη μιλάω στα παιδιά του σχολείου για τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου, για να μη χάσουν τα παιδιά την εμπιστοσύνη τους στην αστυνομία, και να μη δοθεί άδεια σπουδών στον Νίκο Ρωμανό, γιατί θα πάει να βάλει βόμβα στο Mall, για να σκοτωθούν τα παιδιά αυτής της καλής κοινωνίας.
Αλλά αυτή η νέα γυναίκα θα πάει τελικά να καταθέσει σε ένα εχθρικό προς τους μάρτυρες κατηγορίας δικαστήριο. Θα πάει γιατί εκτός από αυτή τη μεγάλη ήσυχη και σοφή κοινωνία υπάρχει και μια άλλη, μικρότερη, ανήσυχη και αλλοπαρμένη, που φοβάται, αλλά δεν δειλιάζει, που πάει μάρτυρας στα δικαστήρια, που βγαίνει στους δρόμους και φωνάζει και ταράζει τον ύπνο των ήσυχων. Είναι η κοινωνία που απονέμει το δίκιο στα θύματα, το δίκαιο που δεν μπόρεσαν να βρουν στις αίθουσες των δικαστηρίων. Και τα θύματα είναι πολλά, πάρα πολλά και συνεχώς προστίθενται καινούργια. Να μην τα ξεχάσουμε ποτέ.
Το κείμενο της ΜΑΡΙΑΣ ΛΟΥΚΑ συνταρακτικό, που δεν καταφεύγει σε κοινοτοπίες. Πολιτικός αλλά και έντονα ψυχογραφικός λόγος, που ισορροπεί χωρίς φανταχτερές ακροβασίες. Τα σκηνικά καθηλωτικά.
Η ΔΩΡΑ ΧΡΥΣΙΚΟΥ συγκλονιστική και ηρωική σε αυτή τη μονοπρόσωπη τραγωδία. Πολύ δύσκολος ρόλος, που όμως ούτε μία φορά δεν κατέφυγε σε εύκολους εντυπωσιασμούς.
Σοφές κι αγέρωχες στο τέλος της παράστασης και οι δυο μάνες αγωνίστριες για τη δικαίωση των παιδιών τους. Η Μάγδα Φύσσα και η Ελένη Κωστόπουλου.

Με δύο ξόρκια αντιμετωπίζει το μπούλινγκ η Σχολή Μωραΐτη

Posted on by

Όταν πριν από περίπου τρεις μήνες έγινε το μπούλινγκ στη Σχολή Μωραΐτη, που μας συγκλόνισε, η Σχολή προέβη σε ανακοίνωση λέγοντας ότι κάνει τα πάντα για την αντιμετώπιση της βίας και επικαλέστηκε τον κανονισμό του 1994 και τις Θέσεις του Σχολείου. Σε προηγούμενο κείμενό μου είχα πει πως θα δημοσίευα άλλο κείμενο στο οποίο θα σχολίαζα αυτόν τον κανονισμό και τις Θέσεις.

Αφορμή και ευκαιρία μού έδωσε η επικοινωνία που είχα με τους γονείς του δράστη εκείνου του επεισοδίου, με δική τους πρωτοβουλία. Εγώ άλλωστε δεν ήξερα ούτε ποιοι ήταν. Πρέπει να πω ότι μου έκαναν άριστη εντύπωση, τελείως αντίθετη από αυτήν που παρουσιάστηκε από τα ΜΜΕ. Και έχω πειστεί ότι όχι μόνο ενδιαφέρονται για το παιδί τους με σωστό τρόπο, αλλά προβαίνουν και σε πράξεις που τους τιμούν.

Θεωρώντας ότι όσα μου διηγήθηκαν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα θα αναφερθώ σε μερικά σημεία.

Α. Το παιδί τους δεχόταν μπούλινγκ και απειλές συστηματικά.

Β. Το παιδί τους τούς είπε εκ των υστέρων ότι αυτά τα θέματα πρέπει να τα αντιμετωπίζει και να τα λύνει κανείς μόνος του. Και

Γ. Πίστευε ότι με την πράξη του αυτή θα γινόταν ο ήρωας του Σχολείου.

Δ. Όταν οι γονείς επισκέφτηκαν τη γενική διευθύντρια της Σχολής Μωραΐτη μετά τα γεγονότα και παραπονέθηκαν ότι το Σχολείο δεν κάνει τίποτε για το μπούλινγκ, εκείνη είπε πως κάνει, γιατί καθημερινά δίνουν αποβολές για μπούλινγκ.

Και τα τέσσερα σημεία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει πράγματι πολιτική για το μπούλινγκ και δεν αντιμετωπίζεται. Και επιβεβαιώνεται με τη διατύπωση: «κάθε μέρα δίνονται αποβολές για το μπούλινγκ». Αντιμετώπιση του μπούλινγκ σημαίνει ότι λαμβάνονται μέτρα για την πρόληψη του. Οι εκ των υστέρων αποβολές σημαίνουν είτε ότι δεν υπάρχουν μέτρα για την πρόληψη, είτε ότι αυτά απέτυχαν.

Και ας φέρω κάποια παραδείγματα. Κάποιο παιδί της β’ γυμνασίου κάνει πάρτι και καλεί όλα τα παιδιά της τάξης εκτός από ένα. Ο αποκλεισμός είναι μορφή μπούλινγκ, αλλά δεν είναι πράξη αξιόποινη και δεν τιμωρείται.

Οι μαθητές του λυκείου κάνουν πολυήμερη εκδρομή, κοιμούνται σε δίκλινα ή τρίκλινα δωμάτια, αλλά κανείς δεν θέλει να μοιραστεί το δωμάτιό του με κάποιο παιδί και στη συνέχεια αυτό το παιδί ακυρώνει τη συμμετοχή του. Το σχολείο είναι ευχαριστημένο, γιατί όλα λειτούργησαν άψογα στην εκδρομή και το θέμα περνάει σαν να μην υπήρξε ποτέ.

Αλλά ας αναφερθώ στα θέματα του μπούλινγκ με ιστορική σειρά, αρχίζοντας από τον περίφημο «κανονισμό του 1994».

Εγώ ανέλαβα τη διεύθυνση του γυμνασίου τη σχολική χρονιά 1992-93. Ως τότε το μπούλινγκ αντιμετωπιζόταν ως εξής: Καλούσε ο υποδιευθυντής τα δύο αγόρια στο γραφείο του και έλεγε «δεν είναι σωστό να λες τον συμμαθητή σου αδελφή. Να δώσετε τα χέρια και να είστε φίλοι από εδώ κι εμπρός». Έβγαιναν από το γραφείο και η «αδελφή» έτρωγε ξύλο, επειδή διαμαρτυρήθηκε.

Την πρώτη εκείνη χρονιά έπρεπε να αντιμετωπίσω ένα χάος σε όλους τους τομείς, από τα επίσημα σφραγισμένα απουσιολόγια που ως τότε γράφονταν και υπογράφονταν από τους εκπαιδευτικούς στο τέλος της χρονιάς, κατανέμοντας τις απουσίες κατά το δοκούν, ενώ πετάγονταν τα ανεπίσημα που κρατούσαν οι απουσιολόγοι, έως το να εφοδιαστούν με σαπούνι και χαρτί οι μαθητικές τουαλέτες και να τοποθετηθούν σύρτες στις πόρτες τους.

Το Φθινόπωρο του 1993 κατέφυγα στην αγγλική βιβλιογραφία για το μπούλινγκ, γιατί στην Ελλάδα ήταν τότε άγνωστη έννοια. Αποτέλεσμα της έρευνάς μου ήταν να εντοπίσω το πρόγραμμα που είχε οργανώσει ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Σέφιλντ Πίτερ Σμιθ και τον κάλεσα να έρθει στη Σχολή Μωραΐτη, για ένα τριήμερο ως αφετηρία συνεργασίας και για να κάνει σεμινάρια ενημέρωσης προς τις διευθύνσεις του Σχολείου, τις ψυχολόγους και τους εκπαιδευτικούς.

Η ομιλία του καθηγητή Σμιθ ορίστηκε για το απόγευμα της Παρασκευής, 25 Φεβρουαρίου του 1994. Ενώ η ημερομηνία είχε ανακοινωθεί πολύ καιρό πριν για εκείνο το βράδυ, οι καθηγητές του Λυκείου οργάνωσαν για τους εκπαιδευτικούς ένα γλέντι σε κάποια ταβέρνα. Άρα έπρεπε κανείς να διαλέξει: Ή ομιλία για το μπούλινγκ ή γλέντι. Οι εκπαιδευτικοί του Λυκείου και του ΙΒ επέλεξαν γλέντι, χωρίς καμιά εξαίρεση. Κάποιο διευθυντικό στέλεχος μάλιστα είπε «όταν ήταν μικρός ο Θαλάσσης του έκαναν μπούλινγκ και τώρα θέλει να βάλει εμάς σε αυτό το λούκι». Όριζε με αυτόν τον τρόπο ότι το να δεχτείς μπούλιγκ αποτελεί κοινωνικό στίγμα.

Εντυπωσιακή ήταν η επισήμανση που έκανε η υπεύθυνη των πειθαρχικών του Δημοτικού, η οποία μετά το τέλος της ομιλίας του Πίτερ Σμιθ δήλωσε: Δεν μας είπε τίποτε καινούργιο. Όλα αυτά εμείς τα κάνουμε εδώ και χρόνια. Ενώ η τότε υποδιευθύντρια του Λυκείου και κατόπιν διευθύντρια με έμφαση είπε «μπούλινγκ γίνεται σε μικρότερα παιδιά και όχι σε παιδιά του Λυκείου».

Μετά το τέλος της ομιλίας θεώρησα υποχρέωσή μου να προσφέρω γεύμα σε εστιατόριο της Κηφισιάς στον Πίτερ Σμιθ, ο οποίος την επομένη θα αποχωρούσε για την Μ. Βρετανία, καθώς και σε μία ψυχολόγο του Σχολείου με τον σύζυγό της. Την Δευτέρα το πρωί με κάλεσε η διευθύντρια του σχολείου στο γραφείο της, για να μου πει ότι ήταν απαράδεκτο εκ μέρους μου να μην πάω στο γλέντι και ότι οι καθηγητές του λυκείου είχαν θυμώσει. Η ίδια βέβαια ποτέ δεν είχε τιμήσει με την παρουσία της τέτοιες εκδηλώσεις. Της απάντησα ότι το βράδυ της Παρασκευής έκανα αυτό που θα έπρεπε να κάνει εκείνη. Δηλαδή, προσέφερα γεύμα στον Πίτερ Σμιθ με δικά μου χρήματα.

Από την επομένη άρχισε η δουλειά. Εγώ είχα την επιμέλεια του προγράμματος, αλλά η μετάφραση των κειμένων και των ερωτηματολογίων που ανώνυμα συμπλήρωναν τα παιδιά σε συχνά διαστήματα έγιναν από την ψυχολόγο του δημοτικού και την ψυχολόγο του γυμνασίου. Το πρόγραμμα εμπλουτίστηκε με κείμενα, λογοτεχνικά βιβλία και ταινίες ειδικά μεταγλωττισμένες.

Παράλληλα η ψυχολόγος του γυμνασίου έμπαινε στις τάξεις και συζητούσε με τα παιδιά, τους έδινε τα ερωτηματολόγια να τα συμπληρώσουν σε τακτά διαστήματα, ώστε να ελέγχεται η πρόοδος του προγράμματος και ενθάρρυνε τα παιδιά να την επισκέπτονται στο γραφείο της και να της μιλούν με απόλυτη εχεμύθεια. Επίσης η ίδια συμμετείχε στις εβδομαδιαίες συνεδριάσεις των εκπαιδευτικών για κάθε τμήμα και των τριών τάξεων του γυμνασίου και από τα λεγόμενα έκρινε ποια παιδιά θα καλούσε με δική της πρωτοβουλία για συζήτηση. Στους γονείς είχαν δοθεί οδηγίες, ώστε από ψυχοσωματικά συμπτώματα των παιδιών να υποψιάζονται αν ασκείται μπούλινγκ στο παιδί τους.

Μέσα σε τρία χρόνια σκληρής και επιμελημένης δουλειάς όλων μας τα αποτελέσματα ήταν θεαματικά.

Οι εκπαιδευτικοί έμαθαν ότι μπούλινγκ μπορεί να ασκηθεί σε όλα τα παιδιά, τα οποία ποτέ δεν χαρακτηρίζουμε ως προβληματικά.

Το μπούλινγκ δεν είναι μια διαδικασία ενηλικίωσης από την οποία περνούν όλα τα παιδιά.

Το μπούλινγκ δεν γίνεται αποδεκτό ως κάτι φυσικό.

Τα παιδιά δεν λύνουν τα προβλήματά τους μόνα τους, δεν ανταποδίδουν τις προσβολές και τις επιθέσεις, αλλά είναι υποχρέωση του Σχολείου να βρει τις σωστές λύσεις.

Μπούλινγκ δεν ασκείται επειδή το θύμα προκαλεί. Αν το θύμα γελάει, αυτό δεν σημαίνει ότι του αρέσει, αλλά ότι έχει βρει αυτή τη μορφή άμυνας, για να μην εμφανίζεται ως θύμα.

Τα παιδιά επίσης έμαθαν ότι αν ένα παιδί καταγγέλλει μπούλινγκ προς τον εαυτό του ή προς άλλο παιδί δεν είναι καταδότης.

Τα παιδιά οφείλουν να είναι αλληλέγγυα προς το θύμα και όχι προς τον δράστη. Τα παιδιά που με γέλια, με επιδοκιμασίες ή με τη σιωπή τους ενθαρρύνουν τον δράστη είναι συνένοχα.

Παράλληλα έγινε πολύ μεγάλη προσπάθεια με πολλούς τρόπους, ώστε να εμπεδωθεί στη μαθητική κοινότητα κλίμα ισότητας, ανεκτικότητας, συμπερίληψης, αμοιβαιότητας, αποδοχής και αλληλεγγύης. Ο σεξισμός, η ομοφοβία και οι στερεοτυπικοί χαρακτηρισμοί έπρεπε να εκριζωθούν από κάθε μάθημα, από κάθε κείμενο, από κάθε εκδήλωση και κάθε έκφραση.

Ποτέ τα πράγματα δεν είναι τέλεια. Τέλεια είναι μόνο όταν κλείνουμε τα μάτια μας και τα αυτιά μας και επαναπαυόμαστε. Όταν επαγρυπνούμε πάντα υπάρχουν ανοικτά θέματα και πάντα υπήρχαν, αλλά πλέον ήταν εντυπωσιακά λιγότερα και ηπιότερα. Είχε όμως διαφανεί ότι η κατάσταση αυτή δεν θα συνεχιζόταν για πολύ.

Μετά το 2010 η γενική διευθύντρια έκρινε πως η ψυχολόγος του γυμνασίου δεν εργαζόταν επαρκώς (την ίδια εντύπωση είχε για όλους μας) και της ανέθεσε εκτός από το γυμνάσιο και το νηπιαγωγείου. Οι γονείς του νηπιαγωγείου είναι πάντα ανήσυχοι και ήθελαν συνεχώς συναντήσεις με την ψυχολόγο, τα μικρά παιδιά δίνουν πολλές αφορμές σε μια ψυχολόγο για παρατήρηση και διερεύνηση από τις εκδηλώσεις τους στην τάξη, στο παιχνίδι και στο φαγητό. Η ψυχολόγος του γυμνασίου αφιέρωνε πολύ χρόνο στο νηπιαγωγείο, τα ραντεβού με τους γονείς διαρκούσαν πολλή ώρα και ερχόταν καθυστερημένα στις συνεδριάσεις των τμημάτων. Δεν είχε πλέον χρόνο, για να μπαίνει στις τάξεις του γυμνασίου, όπως παλιά, εγώ έφυγα από το Σχολείο και το πρόγραμμα του μπούλινγκ μπήκε στον αυτόματο.

Από εκεί κι έπειτα η εξέλιξη είναι γνωστή και τη μάθαμε όλοι.

Ας πω δυο λόγια και για τις περίφημες «Θέσεις» του Σχολείου, οι οποίες απαίτησαν δικές μου προσπάθειες δύο δεκαετιών, για να συναινέσει το Σχολείο στη διατύπωσή τους. Το Σχολείο είχε προηγουμένως τον «Δεκάλογο του Μαθητή», ο οποίος αποτελείτο από δέκα απολιθώματα άλλων παρωχημένων εποχών. Είχα επιμείνει πως πρέπει να αντικατασταθεί με θέσεις που θα αντικατοπτρίζουν σύγχρονες αξίες, όπως η ισότητα, η ανεκτικότητα στη διαφορετικότητα, η συμπερίληψη, η αλληλεγγύη, η συνεργατικότητα και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Να μη δεσμεύουν μόνο τα παιδιά, αλλά όλη τη σχολική κοινότητα, και τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και το υπόλοιπο προσωπικό του σχολείου. Και να μην αποτελούνται από δέκα άρθρα σαν να είναι από Θεού, όπως οι δέκα εντολές, αλλά να μη μας περιορίζει ο αριθμός τους. Να φαίνεται ότι είναι μια ανθρώπινη κατασκευή, που στο μέλλον μπορεί να αναθεωρηθεί και να απαιτεί ειδική αναφορά σε τρανς ή non-binary άτομα.

Μετά από δύο δεκαετίες εισακούστηκα. Έκανα τον πρώτο σκελετό και επέμεινα να δοθεί σε όλους τους εκπαιδευτικούς, για να διατυπώσουν τις δικές τους προτάσεις, ώστε να είναι ένα συλλογικό έργο. Μετά την επεξεργασία των δικών τους προτάσεων οι Θέσεις επαναδιατυπώθηκαν, συζητήθηκαν σε μια μεγάλης διάρκειας γενική συνέλευση και συμφωνήθηκε ότι μας εκφράζουν και μας δεσμεύουν όλους μας.

Σε επόμενη συνεδρίαση διευθύνσεως συμφωνήθηκε ότι οι Θέσεις θα διδάσκονται κάθε χρόνο στα παιδιά, ότι τα παιδιά των μεγάλων τάξεων θα υπογράφουν ότι γνωρίζουν και δεσμεύονται από αυτές τις Θέσεις και το ίδιο να ισχύει και για τους γονείς των νέων παιδιών και τους εκπαιδευτικούς που θα προσλαμβάνονται στο μέλλον.

Από αυτά τα τελευταία δεν έγινε τίποτε. Και μετά από πολύ λίγα χρόνια οι Θέσεις διακόσμησαν τον ιστότοπο του Σχολείου, αλλά πλέον δεν έχουν δεκατέσσερα άρθρα όπως είχαν αρχικά αλλά 10 (δέκα!!!). Για να μη μείνει σε κανένα μας αμφιβολία ότι προέρχονται από θεού, ή μάλλον από θεάς, της γενικής διευθύντριας. Στον παλιό «δεκάλογο του μαθητή» ένα άρθρο έλεγε: «Αγαπάμε το ωραίο». Το τι είναι ωραίο το καθορίζει η γενική διευθύντρια. Και το δέκα είναι πιο ωραίο από το δεκατέσσερα. Είναι μέρος της παράδοσης, της συνέχειας και της ακριβοπληρωμένης εκπαίδευσης. Δέκα με τόνο.

Η πορεία είναι προδιαγεγραμμένη. Η Σχολή Μωραΐτη έχει αυτά τα δύο ξόρκια, τον κανονισμό του 1994 και τις Θέσεις. Τα ξόρκια λειτουργούν από μόνα τους, αρκεί μόνο να τα επικαλείσαι και δεν χρειάζεται να κάνεις τίποτε.